Thuiswerken zal ook bij het hybride werken belangrijk blijven. Daarom zet Smart WorkPlace expert Rianne Appel een aantal onderzoeken op een rijtje.

Nu we weer in een thuiswerk-verplichting zitten, leek het me waardevol om nog eens te kijken naar die thuiswerkplek. We hebben al hybride werken in onze hoofden zitten als het nieuwe normaal, maar zover is het helaas nog niet. En ook dan zal het thuiswerken en daarmee ook de thuiswerkplek voor veel mensen belangrijk blijven, lijkt de trend. Daarom zet ik de belangrijkste resultaten van de thuiswerk onderzoeken waar ze tijdens deze pandemie bij betrokken is geweest op een rijtje.

Allereerst natuurlijk gezondheidseffecten, want daar doen we het thuiswerken tenslotte allemaal voor momenteel. Met zijn analyse van de data van ruim 25.000 respondenten van het WeWerkenThuis project – een samenwerking van Center for People & Buildings, Aestate, TU Eindhoven & TU Delft –  ontdekte TU/e masterstudent Thijs Voulon dat onze gezondheid in het algemeen tijdens de pandemie steeds redelijk goed werd bevonden. Niettemin, gaf slechts 43% van de respondenten aan dat ze tijdens het thuiswerken in de weken voorafgaand aan de survey geen extra spier- en/of gewrichtsproblemen hadden gekregen. Dat gold dus ook voor degenen die pas in het najaar van 2020 de survey invulden, wat een continue stijgende lijn van RSI klachten suggereert. Qua geestelijk welzijn bleef de score over het algemeen goed, zelfs in latere cohorten (najaar 2020). Desondanks gaven de respondenten aan dat ze het informele contact met hun collega's en het samenzijn in dezelfde fysieke ruimte met hen misten. Hierdoor stegen gevoelens van een beroepsmatig isolement en bleek dus vooral het sociale well-being te leiden. De volledige masterscriptie vindt u hier.

Met Bouke Boegheim (TU/e) keek ik specifiek naar de mentale gezondheid in relatie tot het binnenklimaat van de thuiswerkplek (temperatuur, licht, geluid en CO₂-gehaltes). Samen met Smart WorkPlace partner TwijnstraGudde gaven we medewerkers desk-based gebouwsensoren mee naar huis om metingen te registreren. Vooral het objectief gemeten geluidsdrukniveau thuis en de door mensen subjectief ervaren geluidsoverlast bleken de mentale gezondheid te beïnvloeden. Net als op kantoor, lijkt dus ook thuis geluidsoverlast de meest storende factor van de werkplek te zijn en stress te verhogen; wel was dit slechts een kleine steekproef van 36 consultants. Meer vindt u hier.

Parallel aan dit onderzoek had ik ook Céline Maris (TU/e) al aan het werk gezet met het thema van afleidingen thuis. Uit een grotere steekproef dit keer (n=271) met kenniswerkers van een hightech bedrijf kwam hetzelfde beeld naar voren. Vooral geluid leidde tot afleiding en dat beïnvloedde alle mentale gezondheidsaspecten die waren gemeten (van vermoeidheid, slaap en stress, tot engagement en performance). De vraag is dus of mensen die thuis geluidsoverlast ervaren wel op een gezonde manier kunnen thuiswerken. Wat is dan de kans van slagen van het hybride werken straks voor deze mensen? Overigens heeft je persoonlijkheid (vooral hoe conscientieus en neurotisch je bent) het grootste effect op ervaren afleidingen en gezondheidsproblemen. Ook deze scriptie kunt u downloaden uit de TU/e bibliotheek.

Omdat de genoemde WeWerkenThuis dataset nog veel meer mooie informatie bevat, gingen er nog meer afstudeerders mee aan de slag. Zo analyseerden we met Jeroen Looijen (TU/e) het kennisdelen en communiceren tijdens het thuiswerken. Uit de analyse bleek dat mensen zich thuis productief voelden en over het algemeen tevreden waren met hoe vaak er contact was met collega’s en de kennis die dan gedeeld werd. Niettemin werd spontaan contact gemist en waren mensen die van teamwerk afhankelijk waren significant minder positief over het thuiswerken. Bernice Kieft (afgestudeerd aan de TU Delft) liet bovendien zien in haar onderzoek dat die ervaren productiviteit zeker ook samenhangt met de fysieke werkplek thuis. Het bleek dat niet alleen een ergonomisch ingerichte plek en een eigen werkkamer, maar ook andere ontwerpvariabelen een rol kunnen spelen. Dus zet vooral een (nep)plantje op die werkkamer thuis, hang wat leuks aan de muur en zorg voor wat kleur. Alle beetjes helpen in deze rare tijden.

Tenslotte dan toch alvast een blik vooruit op het hybride werken. Met Amke van de Water (TU/e) bevroeg ik medewerkers van Cushman & Wakefield (n=218) over hun kantoorwerk en thuiswerk voorkeuren bij diverse communicatie/concentratie scenario’s. Uiteraard kwam uit het onderzoek een algemene tendens naar voren om concentratiewerk thuis te doen en communicatiewerk op kantoor. Niettemin bleek de grootste groep toch erg graag naar kantoor te komen; zelfs ook op dagen met veel concentratie-werkzaamheden. Bovendien, lijkt het er op dat medewerkers die van het ‘1,5-meter kantoor’ geproefd hebben, ook in de toekomst graag zo’n ruimere opstelling op de werkvloer behouden. Aangevuld met een ruim voldoende aanbod van ruimtes om je in terug te trekken voor concentratie of communicatie-werkzaamheden. Daarmee lijkt het afstoten van kantoormeters dus niet een door werknemers geprefereerde optie, maar eerder het anders inrichten van die meters. Zo niet, kan het wel eens zo zijn dat die groep die in bijna alle scenario’s liever thuiswerkt, straks hun kennis niet meer spontaan komt delen op kantoor. En dat zou toch zonde zijn!

Ik zou hier graag ‘de oplossing’ voor het hybride werken opschrijven, maar dat is wat mij betreft koffiedik kijken. Zolang Corona ons steeds weer dwingt thuis te werken, kunnen we te weinig ervaring opdoen met hybride om te beleven hoe het gaat. Pas als we echt kunnen proeven aan het hybride werken, zal duidelijker worden hoe het vastgoed daarop moet reageren. Mijn advies is dus: ‘eerst beleven en dan pas naar optimalisering van die werkplek streven.’ In een vervolg op het WeWerkenThuis project, hoop ik samen met het Center for People & Buildings en de TUDelft ook daarover weer veel interessant onderzoeksresultaten met u te delen.

donderdag 9 december 2021permalink