Nu de werkomgeving er post Covid anders uit komt te zien, is ook het moment aangebroken om de werkomgeving meer inclusief te maken. Dat betoogt Ernst-Willem van Drumpt, expert bij Smart WorkPlace.

Daar waar duurzaamheid, circulariteit en ‘smart’ gebouwen en werkomgevingen inmiddels voldoende aandacht hebben, mis ik het thema inclusiviteit nog te vaak in de ontwerpen van werkomgevingen. Dat de werkomgeving er post Covid anders uit komt te zien, daar zijn we het inmiddels wel allemaal over eens. Hoe extreem dat zal zijn, verschilt wel nadrukkelijk per organisatie of persoon aan wie je vraagt wat er dan allemaal gaat veranderen. Wat mij betreft is dit ook hét moment om ontwerpen meer inclusief te maken. Dat vraagt om anders kijken naar de werkomgeving en dus naar het ontwerp ervan.

Wat is een inclusieve werkomgeving?

In een inclusieve werkomgeving komen alle (toekomstige) werknemers tot hun recht, ongeacht hun leeftijd, levensfase, functieverblijfsduur, geslacht of herkomst. Alle medewerkers worden gerespecteerd. Verschillen worden gewaardeerd en zelfs gezocht om voor het werk te benutten. Niet gelijk, wel gelijkwaardig dus!

Talent is er in vele verschijningen en het is een verantwoordelijkheid van ons allemaal om ook talentvolle mensen met (on)zichtbare arbeidsbeperkingen op te nemen en duurzaam inzetbaar te houden. Daar waar talent er in vele verschijningen is, geldt dat ook voor arbeidsbeperkingen. Leeftijd, geslacht, afkomst, geloof, sexuele oriëntatie, etc. worden nog te vaak (on)bewust als beperking gezien in het aannamebeleid van organisaties. Inclusiviteit gaat daarom ook verder dan medewerkers met een doelgroep achtergrond, met afstand tot de arbeidsmarkt of behorende binnen de quotum wetgeving.

Inclusief ontwerpen als uitdagende standaard

Bewust of onbewust, we hebben allemaal meningen, voorkeuren en overtuigingen. We zien onze omgeving door de gekleurde bril die ontstaan is vanuit ons referentiekader. We vormen onze mening in slechts twee seconden, dus voor die eerste indruk hebben we een totaalplaatje nodig wat ‘gewoon’ klopt. De eerste indruk kleurt het vervolg van de ontmoeting, waarin we onbewust bevestiging zoeken van onze overtuiging van die eerste twee seconden. Die overtuiging is per definitie niet objectief, dus zie hier de uitdaging!

Deze uitdaging bij het ontwerpen van een inclusieve werkomgeving zit ‘m dan ook vaak in details. Zo ken ik diverse voorbeelden. De jonge moeder die een sollicitatiegesprek heeft en zich gewaardeerd voelt, omdat ze nadrukkelijk bewegwijzering ziet richting een kolfruimte. De man met een migratie-achtergrond die zich bij het betreden van het kantoor van zijn potentieel nieuwe werkgever direct omdraait en vertrekt. Reden: hij zag alleen maar witte mensen in pak, waarin hij zich niet herkende.

Kan je een werkomgeving ontwerpen waarin iedereen zich welkom en gewaardeerd voelt? Een werkomgeving waar ieder zijn of haar talent kan inzetten én het gevoel heeft zichtzelf te kunnen zijn, authentiek en gelijkwaardig? Dat is best een opgave. Kleuren hebben bijvoorbeeld vaak een cultuurgebonden betekenis. Het is dus belangrijk hier rekening mee te houden in de werkomgeving. Zo wordt de kleur wit in Westerse culturen gezien als symbool voor puur, reinheid en vrede, maar in veel andere culturen staat het voor dood en rouw.

Balans in werkomgeving, cultuur en leiderschap

Inclusiviteit kan weliswaar heel goed doordacht meegenomen zijn in het ontwerp van een werkomgeving, het maakt je organisatie nog niet inclusief. Daar is veel meer voor nodig. Het vraagt een cultuur waar inclusiviteit een breed gedragen en geaccepteerd thema is. Het vraagt ook leiderschap, waarin het goede voorbeeld gegeven wordt.

Binnen Alliander is inclusiviteit een nadrukkelijk thema waarover we breed in de organisatie in gesprek zijn. We hebben een heldere visie, beleid en doelstellingen waar we op sturen. Minimaal twee keer per maand verschijnt er op ons intranet een artikel over diversiteit en inclusie. Zo houden we het top of mind. Ons Diversiteit&Inclusie team onderzoekt doorlopend waar onbewuste, soms nauwelijks zichtbare in- en uitsluiting plaatsvindt en onderneemt actie, zodat we als bedrijf aangesloten blijven bij onze klanten en de arbeidsmarkt.

Inclusiviteit is een breed thema, waarin je alleen gezamenlijk échte stappen kan zetten om het bewustzijn integraal te borgen binnen je organisatie. Gebruik diversiteit die al aanwezig is binnen de organisatie en bedenk hoe je dat kan vergroten. Betrek een brede doelgroep bij het ontwerp van je werkomgeving. Zo kan recruitment je heel nuttige informatie geven over de eerste indruk van sollicitanten. Maar realiseer je ook dat mensen eenvoud willen, ons brein wil zo min mogelijk energie verspillen en dus niet overprikkeld worden. Daarom is het inschakelen van kennis op gebied van psychologie, filosofie en antropologie heel nuttig. Niet elke gebruiker is zoals jij. Houd in je ontwerp dus nadrukkelijk rekening met fysieke, cognitieve en psychosociale elementen, maar ook met de impact van een omgeving of persoonlijke omstandigheden.

donderdag 20 mei 2021permalink