Expert Eelco Voogd van Smart WorkPlace partner WPA Analytics maakt zich zorgen over de gemoedstoestand van de thuiswerkers. Hij doet daarom in zijn blog een dringende oproep aan organisaties hiermee aan de slag te gaan.

Het is een beeld dat iedereen kent: het orkest op de Titanic dat in 1912 doorspeelde terwijl het schip de ondergang tegemoet ging. Het beeld kwam deze week bij me op toen ik nadacht over de gemoedstoestand van mensen thuis. Ik maak me er zorgen over en nu mensen naar verwachting in 2021 nog maanden thuis zullen moeten werken lopen die zorgen op. Want geloof me: de effecten worden nog elke dag onderschat. Simpelweg omdat leidinggevenden zoveel mensen onder zich hebben, omdat ze zelf voor uitdagingen staan en omdat er een fysieke afstand is tot de groep. Maar er is wel een verantwoordelijkheid als organisatie om hier iets aan te doen. Wees niet het orkest op de Titanic wat doorgaat met Teams en scorecardresultaten deelt zonder zich verder te verdiepen in de sociale conditie van je team.

Uit onze eigen onderzoeken weten we dat de grootste problematiek momenteel zit in het gemis aan spontane ontmoetingen, sociale interacties en hulp van collega’s. Daarnaast is de grootste afleiding tijdens werken thuis de gesprekken van andere mensen in het huis Dit zijn echter allemaal kortetermijnproblematieken, de langetermijneffecten zijn diepgaander.

Ik merk dat veel directies en managers momenteel overwegen om mensen ook na de pandemie meer thuis te laten werken. En net als met ‘het nieuwe werken’ is ook hier weer een geanticipeerd neveneffect het eventueel verminderen van vierkante meters en kosten. Maar er is een groot verschil. Waar ‘het nieuwe werken’ vooral mensen het kantoor en de werkplekken liet delen, is de nieuwe trend om meer mensen vanuit huis te laten werken. Bij het ‘nieuwe werken’ boden veel concepten een hogere variëteit aan meubilair en een inspirerende werkomgeving. Deze nieuwe beweging kan echter betekenen – als men dit niet goed aanpakt – dat het vooral een ‘veel succes thuis, je krijgt een laptopstandaard van ons’ wordt.

Wat zouden nu de effecten kunnen zijn als we allemaal grotendeels thuis gaan werken?

Mensen raken uit het zicht

Daarbij heb ik het niet over de wens om mensen op kantoor te hebben om te zien of ze wel werken, wat nog schrikbarend vaak de reden is om mensen naar kantoor te laten komen. Nee, het gaat gewoon om de sociale functie die de organisatie heeft, leidinggevenden en medewerkers, om elkaar gezond en gemotiveerd te houden. Werk en privé lopen door social media en communicatietechnologie steeds meer door elkaar en veel nieuwe sociale interacties ontstaan op kantoor. En dat stemt ons mensen vaak gelukkig. Meer thuis achter een scherm draagt daar niet in dezelfde mate aan mee als een fysieke plek.

Jonge mensen ontwikkelen zich onvoldoende

Werk is vooral voor jonge mensen een plek om structuur te leren, houding en gedrag te ontwikkelen die ze verder kan helpen in hun professionele leven. Maar ook om vriendschappen en bredere interesses te ontwikkelen. Toevallige ontmoetingen, de introducties door je directe collega aan die andere collega van een andere afdeling bieden jonge mensen de mogelijkheid om eigen netwerken te ontwikkelen. Daarnaast is het doen van iets nieuws vaak een vallen en opstaan exercitie. En op kantoor vraag je vaker even feedback waardoor je je eigen processen en werkwijzen sneller aanscherpt. Online kost dit meer moeite.

Gezondheid & beweging

Het is een gegeven dat men minder beweegt nu dan normaal. Fietsen, lopen naar het OV, etc vallen allemaal weg nu. En op een groot kantoor loop je alleen al meer door naar koffieautomaat, bedrijfsrestaurant of een collega te lopen. Dit vraagt thuis om meer discipline dan normaal. Volgens het RIVM zijn mensen over het algemeen minder gezond gaan leven. Op kantoor kan je niet roken, thuis wel, of iemand in je huis. En op hygiëne, luchtkwaliteit en gezonde voeding is misschien nog wel meer controle dan thuis.

Kortom langer thuiswerken heeft grote effecten op de verandering in de fysieke en mentale conditie van mensen. En aangezien ze ‘aan het werk’ zijn is het een verantwoordelijkheid van de organisatie, ongeacht of het een wettelijk gegeven is. Maar juist op dit gebied denk ik dat er fantastische ideeën en concepten te ontwikkelen zijn over mensen die thuis of dichter bij huis werken. Want reistijd en veel reizen in de spits is iets waar mensen wel zonder kunnen.

Het is januari 2021. We zitten met zijn allen ongeveer 10 maanden grotendeels thuis, en voor sommige families kwamen daar ook nog de kinderen bij die overdag thuis onderwijs kregen wat een extra druk betekende. Uit gesprekken met grote opdrachtgevers begrijp ik dat velen niet echt terugkeren voordat de vaccinaties volledig zijn uitgevoerd. We hebben het daarom over nog eens 10 maanden. Als organisaties nu geen aandacht geven aan een echte dialoog met hun medewerkers over hun welzijn. een check doen of de werksituatie ergonomisch wel voldoende is (en dat voor ze regelen) en serieus aandacht besteden aan hoe werk beter georganiseerd kan worden, zowel functioneel maar vooral sociaal, dan kan het wel eens een zinkend schip worden voor sommige individuen, teams of zelfs hele organisaties.

Ik ben benieuwd naar echte innovaties. Gelukkig zijn er inspirerende voorbeelden. Zoals Branch.gg met een virtueel kantoor waarin je kan rondlopen als voorheen. Of thuiswerkfaciliteiten die beter integreren in woningen met beperkte ruimte. Het is een kans om niet proberen exact te realiseren wat er was aan werkfaciliteiten maar om een gezonde werkstijl en werkomgevingen te ontwikkelen die bij deze nieuwe ‘reset’ horen. Een kans maar vooral een bedreiging als we deze verregaande effecten niet serieus nemen als BV Nederland. Want we weten allemaal hoe het uiteindelijk met de Titanic is afgelopen…

vrijdag 5 februari 2021permalink