De aanhoudende Corona-pandemie roept voor veel werkgevers en werknemers vragen op. Seliz Demirci en Smart WorkPlace expert Leon Koning van GMW Advocaten beantwoorden drie veelgestelde vragen.

1 Mag een werkgever zijn werknemers verplichten om een zelftest af te nemen?

Het korte antwoord is: nee. Een werkgever mag een werknemer niet verplichten tot het doen van een zelftest. De grondslag daarvoor ligt in het recht op lichamelijke integriteit. Dit volgt uit onder andere artikel 11 van de Nederlandse Grondwet en artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de Mens (het EVRM).

Wel een schorsing?

Een Amsterdamse rechter heeft recent geoordeeld dat een Amsterdams dansgezelschap wél een danser mocht schorsen die weigerde om zichzelf te testen. De kantonrechter stelde in die zaak vast dat het belang van een veilige werksfeer zwaarder woog dan het bezwaar van de danser om zich te laten testen. Opmerking verdient dat de rechter in zijn uitspraak uitgebreid stilstaat bij de specifieke (werk)omstandigheden bij de Amsterdamse dansschool. Dansers hebben onvermijdelijk veel fysiek contact, kunnen geen afstand houden en het risico op besmetting is daarmee hoog. Vanwege het vergrote risico op besmetting werkgever mocht in dit specifieke geval een sneltest verplicht stellen. Het belang van de werkgever om te zorgen voor een veilige werkomgeving ging voor op het belang het recht op lichamelijke integriteit van de werknemers.

Het besmettingsrisico op andere werkgebieden, bijvoorbeeld voor werknemers die op kantoor werken en voldoende afstand kunnen houden is kleiner. Het verplichten van een sneltest zal daarom in die sectoren niet mogelijk zijn. Het lijkt daarmee sterk afhankelijk van de precieze werkomstandigheden of een werkgever in deze bijzondere situatie wél een werknemer mag schorsen als de werknemer zich niet wil testen. Voor nu is het de vraag hoe de rechtspraak zich hierin verder ontwikkelt.

2 Mag de werkgever een werknemer verplichten om op kantoor te werken?

De werkgever mag werknemers op basis van de wetgeving verplichten om op kantoor te werken. Een werknemer kan op grond van de Wet flexibel werken (Wfw) een verzoek indienen bij de werkgever tot aanpassing van de arbeidsplaats. Uit de wet volgt op dit moment (nog) geen recht op thuiswerken, en de werkgever kan een thuisverzoek dus in beginsel afwijzen. 2 / 2 Als de werkgever de werknemer verplicht om op kantoor te werken, geldt voor de werkgever wel een zorgplicht. De werkgever moet ervoor zorgen dat de werkomgeving - met inachtneming van de geldende corona-voorschriften - gezond en veilig is. Momenteel ligt het wetsvoorstel ‘Werken waar je wilt’ bij de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel wijzigt de huidige Wfw en zou, eenvoudig gezegd, een recht om thuis te werken dichterbij brengen.

3 Mag de werkgever een coronatoegangsbewijs invoeren op de werkvloer?

Een andere vraag die zich in de praktijk voordoet is of de werkgever een coronatoegangsbewijs mag verlangen van werknemers. Daarmee kan de werkgever controleren of een werknemer gevaccineerd is, genezen is van Covid-19 of negatief is getest. Op basis van de huidige wetgeving mag de werkgever op dit moment geen coronatoegangsbewijs op de werkvloer toepassen. In de toekomst kan dit veranderen. Het kabinet heeft op 22 november 2021 het wetsvoorstel tot uitbreiding van de coronatoegangsbewijzen ingediend bij de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel biedt de mogelijkheid om coronatoegangsbewijzen op de werkvloer in te voeren. Naar verwachting wordt dit wetsvoorstel begin 2022 door de Tweede Kamer behandeld.

vrijdag 24 december 2021permalink