Thuiswerken is onderdeel van ‘het nieuwe normaal’ geworden, maar heeft soms belangrijke gezondheidseffecten op mensen en die zijn minder breed besproken, aldus Smart WorkPlace partner D&B The Facility Group.

Thuiswerken is onderdeel van ‘het nieuwe normaal’ geworden. Daar heeft de coronacrisis in ieder geval aan bijgedragen. Minder reistijd, betere mogelijkheden om de eigen tijd in te delen, meer aandacht voor het gezin en een positief effect op spits, files en milieu. Als we echter doorlopend thuis moeten werken dan missen we onze collega’s, de informele gesprekken en de mogelijkheid om van anderen te leren. Zoveel is duidelijk. Maar thuiswerken heeft in sommige gevallen belangrijke gezondheidseffecten op mensen en die zijn minder breed besproken.

Gezondheid- en welzijnsprogramma’s op het werk

Werkgevers zijn zich – juist in de afgelopen jaren – gaan beseffen dat zij zich in de unieke positie bevinden om de gezondheid en het welzijn van hun personeelsbestand positief kunnen beïnvloeden via de werkomgeving. Bijvoorbeeld via gezonde en gevarieerde voeding, de creatie van een actievere werkomgeving waarbinnen sedentair gedrag verminderd wordt en met het nemen van akoestische en klimatologische maatregelen om stress te reduceren en de luchtkwaliteit te verbeteren. Dergelijke initiatieven vormen tevens een antwoord op de uitdagingen die er liggen m.b.t. de teruglopende productiviteit. Werknemers kunnen langer gezond blijven, waarmee de directe correlatie tussen een verouderende workforce en chronische ziektes doorbroken wordt. Chronische ziektes kunnen worden gereduceerd door in de werkomgeving de vier belangrijkste, onderliggende gedragsfactoren te adresseren: roken, alcoholgebruik, een tekort aan beweging en een ongezond eetpatroon. Een gezondheids- en welzijnsprogramma in de werkomgeving – waarbij het facility management samen optrekt met HRM en directies – heeft in de afgelopen jaren al veelbelovende resultaten laten zien. En toen moesten we allemaal gaan thuiswerken. En dat blijkt is sommige gevallen negatieve gezondheidseffecten op te leveren. En dan hebben we het nog niet eens over een Arbo-verantwoorde thuiswerkplek.

Sedentair gedrag

Zo blijkt een grote groep mensen die thuiswerkt gemiddeld meer zittend gedrag te vertonen dan op kantoor. Doordat men minder afgeleid wordt, al het werk wordt verricht vanaf één en dezelfde thuiswerkplek en men zich thuis minder verplaatst, brengen medewerkers gemiddeld meer tijd zittend door. Sedentair gedrag vergroot de gezondheidsrisico’s, zo blijkt uit een onderzoek van University Of Leicester onder bijna 800.000 personen. Degenen die dagelijks het langst zaten, hadden meer dan 2 keer zoveel kans op diabetes en lopen bijna 2,5 keer zoveel risico op hart- en vaatziekten. Zelfs bij mensen die daarnaast voldoende beweging kregen was het risico groter. Volgens een andere studie, verschenen in het British Medical Journal, kun je twee jaar aan je leven toevoegen alleen al door minder dan drie uur per dag zittend door te brengen. Dit was met een kantoorbaan al niet eenvoudig, maar daar zijn de laatste jaren veel nieuwe initiatieven gestart om werknemers vitaler te krijgen. Maar hoe krijgen we de thuiswerker in beweging?

Schermtijd

Thuiswerken leidt tot meer schermtijd. Naast de tijd die men normaal gesproken reeds achter het scherm doorbrengt, vinden nu ook alle vergaderingen, één-op-één overleggen, evenementen en seminars plaats via video conferencing. Voor het eerst in onze geschiedenis wordt er werkmatig meer gebruik gemaakt van video conferencing, dan van de telefoon, zo blijkt uit onderzoek van Leesman onder thuiswerkers. Langdurig werken achter een beeldscherm kan gezondheidsklachten aan armen, nek en schouders opleveren. Ook oogklachten komen vaak voor bij langdurig werken achter een beeldscherm. Bovendien is – onder andere door het RIVM – aangetoond dat het ‘blauwe licht’ dat wordt afgegeven door beeldschermen kan leiden tot slaapproblemen en concentratiestoornissen.

Ongezond eetpatroon

Een beperktere groep werknemers die op kantoor gebruik maakt van een bedrijfsrestaurant blijkt in de thuissituatie een minder gezond eetpatroon te hebben. Kan men op het werk kiezen uit een gevarieerd assortiment, de thuislunch blijkt relatief weinig afwisseling te vertonen. De één koopt voor meerdere dagen een brood met twee belegsoorten, de ander eet dag-in, dag-uit die ene samengestelde salade. En wat blijkt, thuis wordt nog minder tijd uitgetrokken voor de lunch. Een gezond en gevarieerd eetpatroon heeft echter tal van bewezen voordelen. Minder kans op chronische ziektes, een beter emotioneel welzijn, een gezond gewicht, betere concentratie en een goede nachtrust. Gezondheidsprogramma’s in de werkomgeving kunnen een antwoord vormen op de wereldwijde uitdagingen die er liggen m.b.t. obesitas en de teruglopende arbeidscapaciteit en -productiviteit ten gevolge van de verouderende beroepsbevolking. Wanneer werknemers langer gezond blijven, kan de directe correlatie tussen een verouderende workforce en chronische ziektes mogelijk doorbroken worden, want een ongezond eetpatroon is één van de belangrijkste veroorzakers van chronische ziektes. Maar hoe vertalen we deze gezondheidsprogramma’s naar de thuiswerkomgeving?

Slechte luchtkwaliteit

De luchtkwaliteit in woningen is vaak ongezond, zo blijkt uit praktijkonderzoek van TNO dat in het najaar wordt gepubliceerd. Het onderzoek toont aan dat in één op de zes woningen geregeld concentraties stoffen aanwezig zijn die boven de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uitkomen. Het gaat bijvoorbeeld om NO2, CO2, fijnstof en schimmels. Die fijnstof kan schade aan de longen, hart en vaten veroorzaken, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Ook kan de aanwezigheid van fijnstof irritatie aan ogen, neus en keel veroorzaken en verergering van hart- en vaatziekten, met een versnelde dood tot gevolg. Schimmels in de woon- en slaapkamer geven een verhoogde kans op astma. Mensen verblijven daar namelijk gemiddeld lang.

De nieuwe uitdaging voor werkgevers

Uiteraard zullen de daadwerkelijke effecten van thuiswerken op de gezondheid van individuen pas zichtbaar worden wanneer blijkt dat inderdaad een groot deel van de kantoormedewerkers structureel een aantal dagen per week thuiswerkt en er data beschikbaar komt. Bovendien heeft thuiswerken mogelijk ook juist positieve effecten op de gezondheid en het welzijn van werknemers. Een betere work-life-balans, minder stress, meer tijd om te sporten nu reistijd wegvalt? Mocht echter blijken dat thuiswerken inderdaad negatieve gezondheidseffecten oplevert voor werknemers, dan hebben werkgevers een nieuwe uitdaging. Op welke wijze kunnen organisaties invloed uitoefenen op de gezondheid en het welzijn van hun workforce wanneer werknemers minder tijd in de werkomgeving doorbrengen en daarmee minder gebruik maken van de werkomstandigheden, gezondheids- en welzijnsprogramma’s op kantoor? Wij zien de werkgever nog niet aan de slag gaan met het binnenklimaat van individuele woningen, het dwingend voorschrijven van stappentellers of het bezorgen van een gezonde lunch.

vrijdag 14 augustus 2020permalink