Het thema gezondheid lijkt overal aan aandacht te winnen: steeds meer mensen richten zich op gezondere voeding, willen een aangename en gezonde werkplek en stellen kritische vragen over het binnenklimaat.

Toch lijkt het onderwerp nog niet holistisch benaderd te worden. Zo ontbreekt een besef en inzet op het verlagen van de emissie van vluchtige organische stoffen (VOS of, in het Engels VOC) nog (te) vaak. Dát gaat veranderen.

Circulair bouwen

Die overtuiging hebben Tim Beuker en Janneke de Kort (bba binnenmilieu, dochter van DGMR), die het belang en de impact van de reductie van emissies illustreren. Het is een nieuw thema voor velen, weet Beuker: “Bij het ontwerp van een gebouw wordt vaak geen aandacht besteed aan de vluchtige organische stoffen die vrijkomen uit de materialen. “Wel zien we dat steeds meer partijen zich bewust worden van de impact van hun materiaalkeuze op de luchtkwaliteit en gezondheid [zie kader, red.]. Men realiseert zich ook dat er in wet- en regelgeving geen eisen zijn opgenomen op dit punt en neemt zelf de verantwoordelijkheid om te zorgen voor een gezonde leef- en werkomgeving.”

Niet alleen vanwege de bewustwording rondom gezondheid, maar ook vanwege de stijgende populariteit van circulariteit en de verbanden met circulair bouwen ontvangen DGMR en bba vragen over de emissies van materialen. We vragen Beuker naar de visie van advies- en ingenieursbureau DGMR op circulair bouwen in relatie tot emissies van materialen. Er zijn volgens Beuker veel raakvlakken: “Een eerste pijler is het hergebruik van materialen.”, gaat Beuker verder. “Over het algemeen neemt de VOC-emissie uit een materiaal af in de tijd. Pas je een bestaand meubel of materiaal één op één opnieuw toe, dan is de kans groot dat de VOC-emissie laag is. Zo draagt hergebruik bij aan een circulaire én gezonde leefomgeving.”

Volgens Beuker blijft het echter opletten, want de VOC-emissie neemt bij bepaalde bestaande materialen in de tijd juist toe: “Bij dergelijke materialen (bijv. spaanplaat) is het aan te bevelen om de VOC-emissie te meten voordat het materiaal opnieuw wordt toegepast. Een ander onderwerp waar circulariteit en gezonde luchtkwaliteit elkaar ontmoeten is losmaakbaar bouwen. Door te bouwen met schroef- in plaats van lijmverbindingen, wordt hergebruik van materialen eenvoudiger. Bijkomend voordeel is dat een schroefverbinding geen VOC’s uitstoot. Een lijmverbinding wel.”

Een ander onderwerp op het snijvlak van circulariteit en gezondheid is de toepassing van ‘nieuwe’ innovatieve materialen, die reststromen bevatten. De populariteit van de toepassing van deze hergebruikte materialen stijgt, onder meer vanwege de doelstellingen uit het Klimaatakkoord om in 2030 de helft minder primaire grondstoffen in te zetten. Steeds vaker worden materialen die eerst als afval werden gezien, opnieuw ingezet. Beuker: “Het is mooi dat dit materiaal een tweede leven krijgt, maar stel hier de kritische vraag: ‘Weet je eigenlijk wel wat erin zit?’ en ‘Wat is de impact daarvan op gezondheid?’”

Natuurlijke materialen: 100% gezond?

In het kader van circulariteit wordt er veel gebruikgemaakt van biobased materialen. Denk aan vlas, hennep, hout, en olifantsgras. Het belang van de toepassing van deze grondstoffen wordt alsmaar groter, mede dankzij de aanscherping van de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) in 2025, naar 0,5. Ook kijkt onze sector met bijzondere interesse naar de mogelijkheid om CO2 op te slaan of af te vangen met biobased materialen en zo de Fit for 55-doelstellingen te halen.

Benieuwd naar meer? Lees het volledige artikel in het laatste e-zine 'werken in 2024'.

donderdag 18 januari 2024permalink