Tijd voor alweer de achtste Stand-Up van Smart Workplace, ditmaal in Utrecht bij Rabobank. Op het programma: een terug- én vooruitblik van belangrijke initiatieven die het kennisplatform opzet(te) en twee inspiratiesessies.

Foto boven: Abe Boersma over het hybride werken bij Rabobank

De aanwezige en enthousiaste partners werden door Dirk van Gemert bijgepraat over de mogelijkheid om op verschillende manieren bij te dragen. Zoals aan de Campus Day, waar de kansen voor de Campus van de toekomst naar voren komen. “Na een succesvolle editie in 2022, staat de volgende alweer op de rol. Ook organiseren we een City Table XL in Amsterdam en natuurlijk is het SWP Congres weer in aantocht. Ditmaal in de Pyth in Utrecht, over ‘Slimme gebouwen, gezonde gebruikers.’ Evenals de WorkPlace Experience in de Van Nelle Fabriek te Rotterdam.             

Kennisdeling staat niet alleen centraal tijdens deze diversiteit aan activiteiten: rondetafels, congressen en andersoortige bijeenkomsten. Ook tijdens de Stand-Up kwamen verse inzichten voorbij, onder andere op het vlak van werkvormen, circulariteit en duurzaamheid. Zo ging Abe Boersma van Rabobank in op het gedachtegoed van hybride werken. “Covid-19 dwong ons om op een andere manier samen te werken. De internationale gezondheidscrisis liet ons merken dat we het begrip werken op een andere manier moesten invullen. Techniek, gedrag en leiderschap: alles moest bij elkaar komen.”

Digital first

In het Utrechtse gebouw is dan ook meer dan alleen een verbouwing te zien en te voelen. De voordelen van thuiswerken met die van het werken op kantoor komen samen in Rabo @ Anywhere. Boersma: “Het uitgangspunt is digitaal werken, maar er zijn vanzelfsprekend ook momenten waarop onze medewerkers er bewust voor kiezen om naar een RaboHouse te gaan. Onze uitdaging is om die wens optimaal in te vullen vanuit verschillende disciplines. HR, IT en facilitair zetten samen stappen en zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het onderdeel, de journey vergaderen.”

550 ton CO₂-besparing

Het hybride werken draagt volgens Boersma bij aan de missie en de vier pijlers van Rabobank, de ‘why’ van de bank: excellente klantfocus, betekenisvolle coöperatie, ijzersterke bank en de medewerker in zijn kracht. Hierdoor worden onder andere klanten beter bediend, verlaagt de bank z’n CO₂-voetafdruk en blijft de bank toekomstbestendig. “Zo leidt het sluiten van 4 centrale kantoren tot een jaarlijkse besparing van 550 ton aan schadelijke broeikasgassen”. Onderstaande illustratie laat je zien hoe dit aansluit op de ‘what’ en de ‘how’.

De creatie van een flexibele en fijne werkomgeving vraagt om een hoog ambitieniveau in de bouw, zo illustreerde Stef Versantvoort van Heijmans. Deze partij werkte samen met Rabobank voor een herinrichting van het kantoor. “Met Rabobank spraken we af dat de herontwikkeling zo duurzaam en circulair mogelijk worden. Dat vertrekpunt was voor onze organisaties logisch, omdat we duurzamer om willen gaan met materialen en een gezonde leef- en werkomgeving willen creëren. We wilden met de herinrichting niet alleen afval beperken, maar er ook voor zorgen dat het voedsel wordt, naar de uitgangspunten van de Cradle to Cradle-visie.”

Stef Versantvoort van Heijmans: "Afval wordt voedsel, naar de uitgangspunten van Cradle to Cradle."

Sociale waarde

Een belangrijk uitgangspunt was om bij de (ver)bouw de milieu-impact te reduceren. Het model van Stewart Brand uit ‘How Buildings Learn’ laat zien dat een gebouw bestaat uit verschillende systeemlagen, met elk een andere levensduur. Versantvoort: “Daarom willen we geen elementen vastzetten, maar juist demontabel maken. Door slimme ontwerpen bereiken we een hogere restwaarde.” Zijn advies: “Betrek naast de financiële waarde ook de sociale- en milieuaspecten. Krijg inzicht in materiaalstromen en sluit vraag en aanbod hierop aan. Leg de informatie vast in een materialenpaspoort.”

Hechter en vroegtijdiger samenwerken

Om die nieuwe werkelijkheid te realiseren moet volgens hem de hele keten om: hechter met elkaar samenwerken, meer informatie met elkaar delen en vroegtijdiger met elkaar om tafel. Daarnaast is het belangrijk dat een opdrachtgevende partij een duidelijke hoge lat legt, die gedurende het proces niet verschuift. Versantvoort vervolgt over de duurzaamheidsmaatregelen: “Met Tarkett en Knauf hebben we hergebruik en upcycling van bestaande producten beetgepakt. We passen circulair beton toe en onderzochten cementvervanging. We maken gebruik van circulaire binnenwanden en demontabele varianten.” De resultaten liegen er niet om: 22,8% minder primair materiaalgebruik, 55 procent reductie van materiaalgebonden CO₂-emissies en meer transparantie en samenwerking in de keten.”

Uitdagend was het circulair aanpakken van installaties. Hier is het nog altijd moeilijk om los te komen van traditionele installatieconcepten en lijken demontabele en herbruikbare alternatieven nog niet scherp genoeg in beeld. “We hebben de leidingwerken laten zitten”, meldt Versandvoort wel. Hij kijkt ook naar de restwaarde van de materialen: “We kijken vooral naar het verhogen van waarde en onderzoeken of we in de toekomst materialen weer terug kunnen krijgen. Als je weet dat je 25% van je materialen terugkrijgt, dan zet je het anders op je balans. Een materiaalanalyse willen we standaard aanbieden.”

Impressie van de hybride werkomgeving van Rabobank, bron: Rabobank

Zelf proeven

Na de presentaties was het tijd om zelf te ondervinden en te proeven, middels een rondleiding van een optimale hybride werkomgeving van Rabobank: de Rabo Kitchen. Deze duurzame en hybride werk- en ontmoetingsruimte laat de kruising tussen energie- en voedselsysteemtransitie zien: waar de koelkast voedsel opslaat en kracht krijgt van het elektriciteitsnet en maaltijden worden bereid op het fornuis.  

De rondleiding langs de Rabo Kitchen, een duurzame en hybride werk- en ontmoetingsruimte.

Op het vlak van duurzaamheid en circulariteit zien we diverse toepassingen: 50% van de gipskartonwanden van Rabo Kitchen zijn hergebruikt, ‘geoogst’ uit een Amsterdams kantoor. En de isolatie van het plafond bestaat uit oude spijkerbroeken van collega’s. Lopend langs het restaurantgedeelte tref je ‘Het proeflokaal’, waar geen talent én geen voedsel verspild wordt, en een koffiebar waar je met gebarentaal kunt bestellen. En de nieuwe vergaderruimtes die we tegenkomen hebben nieuwe audiovisuele middelen om het hybride werken verder te ondersteunen, met de filosofie ‘ontmoet je team’ en ‘ontmoet anderen’. Dat moet lukken.

vrijdag 15 september 2023permalink