Wat zijn de trends in onderwijsvastgoed? Dat is de lezen in de Nationale Trendradar Onderwijsvastgoed 2020 van het Instituut voor Vastgoed en Duurzaamheid.

De Nationale Trendradar Onderwijsvastgoed 2020 is samengesteld op basis van negen interviews met personen actief in het onderwijsvastgoed. Recent tot stand gekomen of nog te realiseren onderwijsgebouwen vormden de insteek van deze gesprekken. Uit de interviews zijn trends geselecteerd waarmee onderwijsinstellingen/gemeenten nu te maken hebben of gaan krijgen.

De Nationale Trendradar Onderwijsvastgoed 2020 formuleert de trends rond drie thema’s.

Onderwijsomgeving en gebouw

Visie op het onderwijs en op de rol van de samenleving liggen ten grondslag aan een schoolgebouw. De logische keuze is bijna standaard om een ‘gezonde en inspirerende leer- en werkomgeving’ te bieden aan de gebruikers. Maar het gaat om meer, zoals een gebouw, binnen en buiten, met een eigen identiteit en eigen smoel voor de huidige groep gebruikers (leerlingen, studenten en docenten). Iets waar ze trots op kunnen zijn. Wat ze uit kunnen dragen nu en in de toekomst. Daar ligt vooral een grote meerwaarde op het aspect duurzaamheid. Duurzaamheid als onderdeel van het onderwijs, in het gebouw en in de omgeving. Een ander aspect wat steeds meer wordt meegenomen is dat de onderwijsomgeving niet als ‘school’ aanvoelt, maar als een prettige omgeving waar je kan leren, overleggen, bij elkaar komen en ontmoeten. Waar online, offline en in de praktijk leren samenkomen. Waar de basis gelegd wordt voor een leven lang leren. Waar je elkaar kent en zelf ook gekend wordt.

Onderwijsgebouw

Het onderwijsgebouw moet samenvallen met de opdracht die een kennisinstelling heeft, zodat het beste leerrendement behaald wordt. Als gevolg van de opkomst van ‘blended learning’ en daarmee samenhangende afwisselende onderwijsvormen zullen gebouwen niet meer zo groot zijn. Van belang is een uitnodigende omgeving, zowel binnen als in verbinding met de omgeving. Een plek waar men graag wil zijn. De ambities betreffende duurzaamheid in de meest brede zin liggen hoog, niet in het minst omdat leerlingen en studenten zich daar prettig bij voelen, zich goed mee kunnen identificeren. De ambities gaan verder dan strikt noodzakelijk en gaan niet alleen over materiële zaken. Zo gaat het ook over gezondheid en een prettig binnenklimaat om in te verblijven. Ook wordt meer en meer de term ‘natuurinclusief’ gebruikt, wat zich vaak vertaalt in: groen binnen, op daken en gevels en in de relatie tot de omgeving. Verbreding van duurzaamheid is op korte termijn de grote trend.

De maatschappelijke euro

De opname van BENG in het Bouwbesluit en de krachtige ontwikkeling naar een brede interpretatie van duurzaamheid hebben invloed op de budgetten en kaders. Die voldoen niet meer en behoeven aanpassing. Deze komen na jaren van stilstand in beweging. De kans is groot dat met de huidige economische situatie naar aanleiding van de corona lockdown de budgetten en kaders verder worden opgerekt om de economie op het gebied van duurzaamheid te stimuleren. Er liggen wat dat betreft ook kansen als de gescheiden geldstromen in het PO en VO elkaar versterken en er op basis van de Total Cost of Ownership-(TCO)-gedachte op de korte termijn meer ruimte ontstaat om te investeren. Duidelijk is het bewustzijn dat er met belastinggeld gewerkt wordt en dat daar een hoog maatschappelijk rendement tegenover moet staan. Dat kan bijvoorbeeld door de voorbeeldfunctie op het gebied van duurzaamheid, zoals de integratie van schoolgebouwen in grotere buurt- en wijkvoorzieningen, zowel maatschappelijk als commercieel.

De negen geïnterviewden:

• Wil Bekkering – Directeur Aeres Hogeschool Almere
• Zeljka Udovicic-Schlick – Directeur Facilitair en Huisvesting Albeda
• David Asser – Lid College van Bestuur bij ZAAM, interconfessioneel voortgezet onderwijs
• Gert-Jan ten Hoor – Eigenaar van Climate Neutral Building (CNB)
• Ralph Herben – Vastgoedontwikkelaar Maastricht University
• Sibo Arbeek – Hoofdredacteur Schooldomein
• René Vijn – Locatiedirecteur Zone.college
• Ad Holkers – Programmeur Maatschappelijke Voorzieningen Gemeente Delft
• Clemens Volker – Beleidsmedewerker accommodaties Gemeente Hof van Twente

De Nationale Trendradar Onderwijsvastgoed 2020 is hier te downloaden.

Het komende magazine van Smart WorkPlace, nummer 7, dat medio november verschijnt, besteedt ook aandacht aan het thema onderwijshuisvesting. Zo is er een artikel over de nieuwbouw van de Aeres Hogeschool in Almere (zie artist impression BDG Architecten aan begin van artikel), waarbij onder meer Bjorn Brink, projectmanager Huisvesting & Beheer bij Aeres, aan het woord komt.  En er is een artikel over de nieuwbouw van het Zone.college in Doetinchem met René Vijn.

vrijdag 9 oktober 2020permalink