We brengen op het werk en privé steeds meer tijd door in de digitale wereld en minder in de fysieke. Maar hoe vinden we met architectuur de balans tussen het digitale leven en de lijfelijke realiteit? 

Onze habitat is drastisch aan het veranderen. Niet omdat onze fysieke omgeving een ingrijpende transformatie ondergaat, maar omdat we steeds meer tijd doorbrengen in de digitale wereld en minder in de fysieke. Ondanks dat we ons steeds meer bewust worden van de keerzijde, verhuizen we natuurlijk niet voor niets. De digitale wereld biedt ons uitgebreide nieuwe mogelijkheden om te recreëren, werken, socializen, winkelen en ga zo maar door. Maar wat betekent dit voor de rol van de (fysieke) bebouwde omgeving? Zullen gebouwen steeds meer gereduceerd worden tot fysieke platforms die ons idealiter zo snel en comfortabel mogelijk verbinden met de gemakken van het digitale, of hebben we gebouwen ook nodig om ons opnieuw te verbinden met het hier en nu? Om deze vraag te beantwoorden is het misschien zinnig om te na te gaan wat de relatie tussen architectuur en IT tot nu is geweest.

In de jaren 60 begonnen computers het ontwerpproces en bijvoorbeeld bouwtechnieken te ondersteunen met digitale hulpmiddelen zoals CAD, BIM en BPS. De eerste opmerkelijke prestatie die hieruit voortkwam was het dak van het Sydney Opera House, waar de complexe boogachtige structuren op geen enkele andere manier konden worden gerealiseerd dan met behulp van IT. Tegenwoordig worden deze hulpmiddelen steeds meer verrijkt met kunstmatige intelligentie (bijvoorbeeld parametrisch en generatief ontwerp) en robotica (bijvoorbeeld 3D-printen) waardoor architecten en ingenieurs beter, sneller en goedkoper kunnen ontwerpen en bouwen. Tot slot verandert ook de functie van een gebouw. Gebouwen kunnen bijvoorbeeld een adaptief karakter krijgen, als interface dienen tussen gebruiker en techniek en bovendien data genererende technieken huisvesten die een inkijkje geven in het reilen en zeilen van de gebruikers. Een uitgebreidere uiteenzetting van de geschiedenis van IT en architectuur en mogelijke implicaties voor de toekomst zijn te vinden in dit artikel.

IT heeft dus vooral als innovatieve kracht gefungeerd voor architectuur. Bovenstaande vraag geeft echter weer dat architectuur zich ook op een andere manier moet gaan verhouden tot IT, namelijk vanuit een bezinning op onze habitat in een digitaal tijdperk. Net als architectuur is IT een enorm bepalende factor geworden in onze leefomgeving. We hebben inmiddels ‘best practices’ ontwikkeld voor het ontwerpen van de fysieke omgeving, maar het gebruiken, navigeren en bewonen van de digitale wereld is vooralsnog een grote zoektocht. Architectuur kan in deze zoektocht een constructieve rol spelen door niet alleen te kijken naar hoe IT wel of niet moet of mag worden gebruikt in een gebouw, maar ook door het belang van haar fysieke component te herwaarderen. Door bijvoorbeeld het contact tussen de mens en haar fysieke omgeving op bepaalde plekken in een gebouw te stimuleren (al dan niet met behulp van IT), kan architectuur ons helpen een balans te vinden tussen het digitale leven en onze lijfelijke realiteit. Op FreedomLab is er een aanzet gedaan om hierover na te denken.

Jessica van der Schalk is onderzoeker en strategist bij FreedomLab. Bron: www.bna.nl.

Delen:

vrijdag 10 mei 2019permalink