Introvert thuiswerken en extravert de community in. Deze ontwikkeling voorziet Michel Pan van Smart WorkPlace partner D&B The Facility Group. Hij zet er in deze blog vraagtekens bij.

In 2012 sprak Susan Cain in een veelbekeken Ted Talk lovende woorden over de introverte mens. Ze vergelijkt in dit filmpje introverten met extraverten. In ietwat zwartwitte kleuren schetst zij de stille kracht van de meer gesloten mens. En de worsteling die zij hebben met de extraverte bewoners van deze planeet. Dat zijn vaak degenen die het in de maatschappij voor het zeggen hebben. De terugtrekkers hebben behoefte aan een rustige, prikkelarme omgeving. De naar buiten gerichte mens voelt zich als een vis in het water als er veel gezellige drukte is. Over dit standpunt is overigens van alles gevonden in de psychologie en sociologie en in het verlengde daarvan ook in het domein van human resourcemanagement. En nogal eens druppelt deze thematiek door in de, overigens vaak slecht gevoerde, discussie over de moderne ‘open floor plans’ versus de klassieke ‘cellenkantoren’.   

Voor deze blog wil ik graag vasthouden aan die these van Susan Cain. En daar een nieuwe dimensie aan toevoegen. Ik denk dat door het thuiswerken een gevaarlijke scheiding tussen de twee persoonlijkheidstypen ‘introvert’ en ‘extravert’ dreigt te ontstaan. Ter inleiding grijp ik terug op mijn vorige blog:

 “Volgens Colliers gaat de 1,5 meter economie leiden tot een reductie van 60% van de werkplekken. CBRE is voorzichtiger. Die schatten in dat we op 60% bezetting van de kantoren uitkomen. Laten we middelen: zo’n 50% van het kantoor gaan we gebruiken. Als we tot de conclusie komen dat we 50% van ons werk thuis kunnen doen, dan is het grootste probleem opgelost.”

Toen ik deze regels in mei opschreef was de paniek van de eerste Coronagolf voelbaar. Begin september lijken we, ondanks stijgende besmettingscijfers, het virus iets beter onder controle te hebben. We stappen gedisciplineerd met een mondkapje het OV in. We testen ons suf. De medisch specialisten weten veel beter hoe ze patiënten moeten behandelen. En overheidsmaatregelen worden zoveel mogelijk plaatselijk doorgevoerd om de economie enigszins draaiende te houden. Europa is een gekleurde lappendeken van regio’s geworden waar je niet in kan komen, niet naar toe mag gaan of niet uit kunt ontsnappen, zelfs als je dat zou willen.

Ik vond de voorspellingen in mei over het kantoorgebruik erg negatief. Het was achteraf beschouwd echter te optimistisch. Leesman scherpte inhoudelijk het beeld in juli al aan, met de eerste goede studie naar de effecten van thuiswerken. En als ik kijk naar de situatie bij onze klanten, dan blijft thuiswerken, rekening houdend met alle mitsen en maren ten aanzien van de productiviteit, tot het einde van dit jaar de norm. De meeste kantoororganisaties hebben een bezetting die tussen de 15 en 30 procent schommelt. Die voorspelde 50 procent wordt bij lange na niet gehaald.

Al hangen we 1000 spatschermen op en krijgt iedere werkplek een privézuil met ontsmettingsalcohol, dan nog komt veel personeel niet opdagen. Om de hardnekkige thuiswerkers naar kantoor te lokken, moet je als facility manager tegenwoordig de bureaus in een matig krachtige noordwestenwind plaatsen om een ophoping van aerosolen te voorkomen.

De Real Estate en FM industrie had de stille hoop dat op 1 september het thuiswerken als sneeuw voor de zon zou verdwijnen. Het was wishful thinking. Als er één eenvoudige maatregel is in de ogen van het kabinet en het Outbreak Management Team, dan is het wel deze: “lekker aan de keukentafel blijven werken mensen”. De consequentie van deze richtlijn is verstrekkend. De dienstenindustrie is ongenadig hard geraakt. Catering-, evenementen- en vervoersbedrijven kraken in hun voegen.

Waar ik intussen van ben doordrongen, is dat die terloops doorgezette thuiswerkmaatregel van invloed is op de prestaties van de gehele BV Nederland. Dat je 50 procent van het werk makkelijk thuis kan doen klopt, maar die constatering gaat voorbij aan het feit dat zich een waterscheiding aftekent in werkzaam Nederland. En die is in lijn met wat Susan Cain beweert.

Aan de ene kant zien we de introverte werkpaarden van administratieve en procesgedreven afdelingen. Zij zijn de stille krachten waar de boel op draait. Ze houden van rust en werken nu het liefste thuis. Ze maken minder snel carrière want ze doen hun werk het liefst op de achtergrond. Ze worden beschouwd als de fee burners. In de ogen van het senior management heb je ze nodig.  Ze drukken flink op de begroting want op één op andere mysterieuze manier zijn er altijd te veel van. En nu zijn ze ook eens niet zichtbaar. Kan er dan, in tijden van crisis, niet beter op bezuinigd worden? En dat wordt in de beleidsplannen ondersteund door te wijzen op verbeterde processen, slimme ICT en de ongetwijfeld glorieuze komst van Artificial Intelligence.

Aan de andere kant zien we de extraverten, de scheppers, de ‘creative loud mouths’ en de senior decision makers die werkzaam zijn bij marketing, design, sales en directie. Zij worden gezien als de vernieuwers, de verkopers, de wegbereiders, de veranderaars. Ze hebben snelle loopbanen en krijgen het meeste voor elkaar. Zij zijn op dit moment van groot belang. “Never waste a good crisis” is het credo. Nu heb je deze groep hard nodig.

Die introverten mogen ook ná Corona lekker thuisblijven. Je hoort het ze denken in de boardrooms. “Moeten we dat onzichtbare werk nog op die dure vierkante meters invullen?” Deze aanname zorgt ervoor dat het introverte werk als steeds minder relevant wordt gekwalificeerd. De thuisblijvers dreigen als de meeste ZZP’ers af te glijden naar een bedenkelijke status. Dat zijn immers vrij slecht betaalde deeltijdkrachten van de ‘gig economy’ geworden. Voor de thuiswerker kan dat óók een reëel scenario worden. Een opdrachtgever gooit straks een administratieve klus op een website. En daar kan je dan op je zolderkamertje op bieden. Via het web stuur je die binnen de deadline weer terug. Nog niet zo lang geleden hadden we daar romantische ideeën bij. Deze manier van werken hoorde bij ‘digital nomads’ die een job scoorden in een coffeeshop in New York om die vervolgens met uitzicht op de Borobodur in India af te ronden. Er is immers overal wifi. Helaas: dankzij Corona strekt de reis zich straks hooguit tussen het pruttelende koffieapparaat en de keukentafel uit.

De groep van extraverten zoekt elkaar op. Dat is hun ding. In deze ‘moneymakers’ gaan bedrijven nog meer dan ze nu al doen hun geld stoppen. Door de huisvesting op deze ‘fee earners’ af te stemmen. Nog meer in te richten op creatieve samenwerking en energieke groepsvorming. Door ze te ‘nurturen’ met community managers. Door high end events te organiseren in technologisch hoogstaande en liefst duurzame kantoren.

De vraag is of dit nou een goede ontwikkeling is. Ik denk van niet. In de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw waren vernieuwende industriëlen als Philips druk met het binden van de gehele gemeenschap. Omdat zij wisten dat er net zoveel extraverte als introverte mensen zijn die het succes van een bedrijf bepalen. Dit gedachtengoed heeft de Nederlandse economie bepaald geen windeieren gelegd. Ik kan mij overigens een flink aantal introverte ‘nerds’ voor de geest halen die aan de wieg van de grootste techbedrijven van de 21^e eeuw hebben gestaan. Ook in Nederland.

Het armoedige vooruitzicht is deze: introvert thuiswerken en extravert de community in. Dat gaat ongetwijfeld leiden tot een verdeling in haves and have nots. En waar dat weer toe leidt?

Daar hebben ze het de komende maanden in de V.S. over.

Lees hier het eerste blog in de serie ‘Werken in tijden van Corona’.

Lees hier het tweede blog in de serie ‘Werken in tijden van Corona’.

Op 5 november organiseert D&B The Facility Group een kennisevent bij Vision Plaza (Schiphol Rijk). De 1,5 meter economie en de effecten daarvan op Real Estate en Facility Management worden vanuit verschillende invalshoeken belicht. Eén van de onderwerpen gaat in dieper in op het thema van deze blog.

Wat wordt onze mindset?

Het thuiswerken zorgt voor een fysieke en psychische waterscheiding tussen bedrijven en hun werknemers. En het heeft een wezenlijk effect op leiderschap en cultuur. We zien een groep medewerkers die makkelijk en vaak thuis kunnen werken. En er zijn medewerkers die het kantoor vanuit hun functie echt nodig hebben. Tegelijk worstelen de managers en leiders van bedrijven met het op afstand werken. Hoe sterk is je bedrijfscultuur? Hoe motiveer je teams in tijden van Corona? Zijn managers zich bewust van het feit dat sociale binding van wezenlijk belang is voor het succes van een onderneming?

Over dit onderwerp spreekt Erik Mol, managing partner The Bright Connection, een boutique organisatieadviesbureau.

maandag 14 september 2020permalink