Thuiswerkers moeten niet langer met de hakken in het zand maar snel aan de slag gaan met duurzaamheid. Deze oproep doet Smart WorkPlace expert Michel Pan in onderstaande blog.

Het gaat op het kennisplatform SmartWorkPlace over werken. Toen ik voorstelde om mijn zorgen over de teloorgang van onze planeet te ventileren, sprak de hoofdredactie me streng toe dat er dan wel een link moest zijn met het centrale thema van dit platform. De slimme werkplek dus.

Het was niet zo moeilijk om die verbinding te vinden. Ik werk al 15 jaar structureel twee dagen in de week thuis. Sinds maart 2020 is die frequentie behoorlijk opgeschroefd. Waar ik normaliter mijn pijlen richt op wat zich afspeelt in en rondom het kantoor, was mijn blikveld het laatste jaar beperkt tot mijn woonomgeving. Dat is de wijk IJburg, Amsterdam. Ik heb het daarom over mijn lotgenoten, mijn coworkers op dit kunstmatige eiland. En het is pijnlijk duidelijk geworden dat die hardwerkende, bovenmodaal verdienende, hoogopgeleide, Chablis nippende, liberaal stemmende en zogenaamd ecologisch bezorgde ‘collega’s’ om me heen, ervoor zorgen dat mijn thuiswerkplek een stuk minder slim blijkt te zijn dan ik dacht. Alle bijwoorden in de vorige zin kloppen overigens.

Het gaat in deze blog over windmolens en een energiecentrale. En over barbecues en open haarden. Héél veel barbecues en open haarden.

Een theorie uit de psychologie stelt dat de opwarming van onze aarde niet tastbaar genoeg is. Daarom komen we niet in beweging om er iets aan te doen. Het klimaatvraagstuk is te vaag, te ingewikkeld en te ver weg voor ons. Milieudoelen hangen aan elkaar van de compromissen, worden door onze politici wollig gedefinieerd en keer op keer bijgesteld. Ik had de hoop dat een flinke crisis ons zou wakker schudden. Corona heeft aangetoond dat we snel in beweging komen als de dreiging groot genoeg is. Maar dát gaat helaas niet op voor onze relatie met het klimaat.

Als iets het beeld van een duurzame toekomst goed laat zien is het wel een windmolen. Dat is immers een opgestoken middelvinger van formaat naar alle klimaatsceptici. Een lokaal aangestoken discussie tussen alle thuiswerkers om mij heen met de gemeente Amsterdam over windmolens voor de kust van IJburg ontplofte echter recent in het gezicht van de verantwoordelijk wethouder van duurzaamheid. En haalde zelfs het landelijk nieuws. Mijn Vinex-collega’s zijn namelijk zelfstandig ondernemer of bekleden mooie functies in het bedrijfsleven en bij de overheid. Daarom zijn ze uitstekend geïnformeerd én hebben ze de juiste lijnen naar politiek en media. Na massale protesten komen die windmolens er dus niet.

De argumenten tegen waren talloos. Het verstoorde zicht op het IJmeer begreep ik. Dat zo’n ding in potentie een supergrote gehaktmolen voor vogels is vond ik ook niet prettig. Dus leek het erop dat mijn thuiswerkende lotgenoten een idyllisch natuurbeeld in stand wilden houden. Maar dat IJmeer is ook maar een onnatuurlijke bak stilstaand water, ontstaan na de aanleg van de Afsluitdijk. Net zoals dat eiland dat erin ligt. Mijn coworkers hebben het overigens ook nog eens volgeplempt met miljoenen kilo’s klimaatvernietigend beton. Check daar de CO2 footprint maar eens van. De echte pijn zat natuurlijk in de waardevermindering van de koophuizen vanwege de hoogfrequente bromgeluiden en een flakkerende schaduw van turbinebladen als de zon in het IJmeer zakt.

IJburg stemt traditioneel op de VVD en D66. Dat zijn nu juist de partijen die de afgelopen jaren het klimaatakkoord hebben opgesteld waaraan de GroenLinks wethouder vorm moest geven. En u raadt het al, in dat akkoord zijn die windmolens opgenomen. De vileine opmerking van Mark Rutte tijdens een verkiezingsdebat dat juist die GroenLinks-stemmers de boel hadden geblokkeerd, bleek goed te passen in de reeks leugens van onze premier.

Dan is er nóg zo’n doorn in het oog van mijn ‘collega’s’. Dat is de biomassacentrale die grenst aan de wijk. Daar is iedereen óók massaal tegen. Nou is het inderdaad niet erg duurzaam om bomen vanuit Canada of Zweden met diesel uitbrakende oceaanreuzen te verplaatsen naar Nederland. Maar daar gaat het niet om. Onzichtbaar fijnstof dat vanuit de schoorsteenpijp over de wijk heen wolkt, dát is het angstbeeld. Dat die pijpen zijn uitgerust met filters daar hoor je niemand over. En ook niet over het feit dat de tere Amsterdamse longen daar prima bestand tegen zijn vanwege een jarenlange, zelfopgelegde training. Duizenden barbecues worden hier namelijk in de fik gestoken zodra het kwik boven de 5 graden uitkomt. Ik hoor echt nóóit een IJburgse thuiswerker kuchen als er een zwartgeblakerde braadworst naar binnen wordt geschoven. En dan heb ik het nog niet eens over de gestaag voortwoekerende pandemie van open haarden hier én het feit dat we hier zijn ingesloten tussen twee van de drukste snelwegen van West-Europa: de A1 en de A10.

‘Not in my backyard’. Dat is de droeve constatering nummer 1. En de tweede conclusie betreft het gehannes van lokale politici die visieloos traag milieubeleid moeten uitvoeren. Ik weet niet of u het klimaatakkoord heeft gelezen, maar het is een aaneenschakeling van microgeneuzel. Het schiet niet op als we zo de temperatuur een beetje in de hand willen houden.

Alleen maar mopperen op al die oliedomme remote workers om mij heen is wel lekker, maar niet erg productief. Daarom afsluitend twee voorbeelden over hoe het wél moet.

James Galbraith, econoom, gebruikte een prachtige metafoor toen hij tegen de New Yorker zei dat Joe Biden een oude man is met haast. Biden heeft inderdaad niet veel tijd meer. Daarbij is hij een realist die alles oplost met veel dollars. Hij spreekt de Braziliaanse crimineel Bolsonaro daarom niet vermanend toe omdat die de longen van onze planeet vernietigt. Nee, hij snapt de redenen van deze volksmenner. De Amazone platbranden en omver hakken levert veel geld op. Onder andere van Nederlandse boeren die hun koeien met soya-veevoer uit het platgebrande woud vetmesten. Waarna de biefstuk overigens op de borden van mijn IJburgse coworkers belandt. Biden gaat de kap tegen door het simpelweg af te kopen. Ik hoop dat ons nieuwe kabinet net zo’n effectief beleid gaat voeren als het om het klimaat gaat. Als we in dit schatrijke land in staat zijn om tientallen miljarden in de economie te pompen, dan kunnen we Bidens voorbeeld ook volgen door eens 50 miljard te spenderen aan het bestrijden van de droogte in Afrika. Ik noem naar eens een dwarsstraat.

Ten slotte de Denen. Dit Scandinavische gidsland gaat in ‘hun’ Noordzee een eiland bouwen voor … windmolens. Dat eiland levert energie aan álle Deense huishoudens en dan houden ze nog wat over ook. De Denen worden in één klap koploper duurzame energie. Het is een project dat jarenlange inkomsten én werkgelegenheid garandeert. Op wat zeehonden na zal dus niemand er zijn hoofd aan stoten. Ik wens iedereen op mijn windmolenloze eiland, een klein beetje van deze visie en dit realisme toe.

Lieve, dommige thuiswerkende lotgenoot: haal die hakken uit het zand en kom in beweging.

Dan schieten we een keer op.

Michel Pan is Manager Business Strategy bij D&B The Facility Group. Ook is hij freelance publicist en oprichter/eigenaar van H!Q – een onafhankelijk adviesbureau voor REFM vraagstukken.

maandag 3 mei 2021permalink