Iedereen kent het verhaal hoe we voor COVID-19 met z’n allen op kantoor werkten en tijdens COVID-19 volledig thuis. Het verhaal hoe we in de zomer van 2021 dachten dat iedereen na de lockdown terug naar kantoor zou hollen is ook lang en breed bekend: dat gebeurde niet. De eerste primaire (en toen misschien ook wel logische) reactie van veel organisaties was de vraag hoe we die medewerkers eigenlijk weer naar kantoor kunnen krijgen? Gelukkig bleek al snel dat dit een niet-zo-snuggere vraag is aangezien medewerkers helemaal niet in grote getalen terug willen naar kantoor. Maar hoe kan het dan dat we anno maart 2023, een jaar nadat we uit de laatste lockdown zijn, toch nog steeds die verrekte vraag voorbij zien komen?

Haal een kroket en koop een massagestoel – echt waar?

We lezen deze vraag in benchmarks met trends voor 2023, we horen deze vraag in podcasts met als titel “hoe krijg je ze weer terug naar kantoor?” en we zien allerlei tips voorbijkomen over hoe we 'ze’ dan ook daadwerkelijk terug naar kantoor kunnen lokken. Onze klomp brak bij het op een congres prediken voor de herintroductie van de kroket en de veelgehoorde tip: “luister naar uw personeel: houd een enquête om hun wensen voor de ideale werkplek te inventariseren”. Onze ervaring is dat wensenlijstjes worden ingeleverd met daarop allerlei wensen van een pooltafel tot massagestoelen en alles er tussenin. In werkelijkheid leidt dit alleen tot teleurstelling: want ingaan op iedere persoonlijke wens is niet haalbaar (dan wel wenselijk). Daarbij, het kan toch niet zo zijn dat mensen niet naar kantoor komen om samen te werken, maar wel vanwege een massagestoel? En stel dat dat wel lukt, wat hebben we dan bereikt?

Het gaat niet om aanwezigheid

We vragen ons af waarom je medewerkers überhaupt op kantoor wil hebben? Is dat het doel? Een medewerker die op kantoor zit? En dan? Dan is het geloof dat de verbinding en intimiteit als een magisch wonder terug als vanouds zijn. Of voelen de een paar jaar geleden gemaakte investeringen in huisvesting ineens niet als een desinvestering. Of denken we voorbereid te zijn op de nieuwe werkelijkheid anno 2025 waarin de manager nu eenmaal weer verwacht dat een medewerker op kantoor aanwezig is. Net als nu gebeurt in Amerika.

In onze ogen gaat het niet om aanwezigheid op kantoor, maar gaat het om kennisdeling, samenwerking, verbinding, goed werkgeverschap en het faciliteren van een goede gezondheid van medewerkers. Dat is pas echt belangrijk. Op welke fysieke plek dit gebeurt, is secundair. Organisaties maken al jaren de beweging van meer een command & control manier van sturen naar inzet op vakmanschap, vertrouwen en verbinding. Durf als manager af te stappen van command & control en niet te sturen op aanwezigheid. En als medewerker: ga gericht en bewust naar kantoor. Niet alleen omdat jou dat zo goed uitkomt, maar ook omdat je weet dat een andere collega gebaat is bij jouw aanwezigheid op kantoor.

Welke vragen moet je dan wel stellen?

Wat zijn volgens ons dan wel de juiste vragen om te stellen binnen jouw organisatie? Startpunt is wat ons betreft altijd: wat is de visie en ambitie van de organisatie en welke kaders en mogelijkheden geeft dit voor de manier waarop je werkt? Daarbinnen kun je invulling geven aan bijvoorbeeld:

1. Hoe willen we met elkaar samenwerken als team? Binnen de teams is vaak goed zicht op zaken als: werken we beter samen als we fysiek bij elkaar zijn of maakt dit geen verschil? In welke werkzaamheden zijn we succesvoller als we fysiek samenwerken en welke werkzaamheden kunnen we individueel (oftewel: thuis) uitvoeren? Kunnen we elkaar goed bereiken als we niet fysiek samen zijn? Dit geeft een indicatie van waar je het beste kunt (samen)werken en in welke frequentie je elkaar fysiek ontmoet. Dit kan op kantoor zijn, maar net zo goed in het park of in een lokaal koffiezaakje. Hier kun je gerichte teamafspraken over maken.

2. Hoe zorgen we voor verbinding? Ja hoor, weer zo'n containerbegrip horen we je denken. Maar wel een hele belangrijke. Het zit namelijk ingebakken in de mens om ergens bij te willen horen, onderdeel te voelen van een groep, zich kunnen verenigen met het werk dat men doet en met de collega's. Uit onderzoek blijkt dat generatie Z dit zelfs belangrijker vindt dan salaris en daarmee is dit – zeker in de huidige arbeidsmarkt – een belangrijke noot om te kraken.

Aan de slag!

Stiekem weten we allemaal al dat we met deze hete aardappel aan de slag moeten. Medewerkers gaven in tijden van COVID-19 aan de verbinding te missen, zowel met elkaar als met de organisatie. Dat we die authentieke relaties terug willen staat vast, maar dat de oplossing daarvoor medewerkers naar kantoor lokken is, niet. De oplossing ligt wat ons betreft in het met oprechte aandacht faciliteren van samenwerking, waar dat dan ook is.

Dit is een opiniestuk geschreven door Smart WorkPlace experts Bart van Roekel en Yvet Brummelhuis, adviseurs nieuwe manieren van werken bij YNNO.