Smart WorkPlace Partner JLL heeft onderzocht waarom kantoorgebruikers ‘een verlengstuk van de woonkamer met de services van een hotel’ willen. En wat de impact hiervan is voor beleggers.

In 2017 groeide het wereldwijde aanbod van flexibele kantoorruimte in de twintig grootste markten met ongeveer 30 procent, wat overeenkomt met 1 miljoen vierkante meter. Steden zoals Amsterdam en Londen, de duidelijke voorlopers in deze trend, laten al enkele jaren een sterke groei zien. In beide steden vormde de opname van flexibele kantoorruimte ongeveer 10 procent van de totale jaarlijkse opname.

Corporates

Een van de veranderingen van de laatste jaren is dat flexibele kantoorruimten niet meer alleen voor startups en kleine ondernemingen is. Corporates kiezen steeds vaker voor een flexibele schil of kiezen ervoor om, in sommige gevallen, hun hele (hoofd)kantoor bij een flexibele aanbieder te huisvesten. 

Coworking-spaces

Amsterdamse voorbeelden zijn Uber en Amazon bij Spaces in de Cloud, Microsoft in een Spaces-locatie op Schiphol en Booking.com bij zowel Spaces als WeWork. Ze kiezen voor deze concepten om hun flexibiliteit te verbeteren, samenwerking en innovatie te stimuleren en talent te werven en te behouden. Ook vanuit de innovatieve startupsector is een grote groei zichtbaar. In coworking-spaces, incubators en accelerators worden startende ondernemers begeleid bij het groeien van hun bedrijf.

Snel ingrijpen

Flexibele kantoorruimte stelt sommige bedrijven in staat snel in te grijpen als ze tijdelijk ruimte nodig hebben, of als ze toegang willen krijgen tot een nieuwe markt. Voor andere bedrijven is het een kans om de tijdgeest in een bepaalde sector te volgen of om hun werkcultuur te veranderen.

Beleggers

En hoe reageren beleggers op deze verandering van de zakelijke vastgoedmarkt? Vanwege de snelle groei van de sector heerste er bij veel beleggers de angst dat de markt van flexibele kantooraanbieders gaat kampen met een overaanbod. Is deze angst terecht of zijn er ook voordelen voor een gebouweigenaar als er een operator komt huren in het gebouw? 

Groei

JLL verwacht dat het gebruik van flexruimtes in Europa de komende vijf jaar gemiddeld met 25-30 procent per jaar zal groeien, hoewel dit door economische cycli geen lineair proces hoeft te zijn. Nederland verschilt daar wel in, en dat komt, zo stelt JLL, omdat in Nederland veel lokale aanbieders actief zijn in slechts een of twee steden actief. Zoals in Amsterdam waar al 25 procent van de totale flexruimte aangeboden wordt door de eigenaar, terwijl dit in steden als Parijs en de Duitse steden nog zeer beperkt gebeurt.

Nederland minder groei

Gezien de al sterke adoptie van eigenaren met een eigen flexplatform, zal de toekomstige groei in Nederland in grote mate worden gedreven door nieuwe flexaanbieders. Het feit dat de Nederlandse flexmarkt al relatief volwassen is, zorgt ervoor dat de groei in Nederland, in verhouding tot Europa, minder sterk zal zijn. Voor de komende vijf jaar verwachten we voor Nederland een jaarlijks gemiddelde groei van 10 tot 20 procent.

Lees hier de gehele whitepaper.

Bron: JLL

woensdag 16 januari 2019permalink