Laten we samen op reis gaan, met het fundament van onze organisaties als basis, en zo stap voor stap toe werken naar human centered manieren van werken. Dat stelt Simone Leenders in een post op haar LinkedIn-pagina.

Het voorbije jaar zijn we noodgedwongen anders gaan werken. Veel mensen vinden het een verademing en bevrijding om niet meer dagelijks naar kantoor te hoeven reizen om daar te werken. Er is echter ook een grote groep mensen die zich juist sterk beperkt voelt in zijn vrijheid door de maatregelen gericht op thuis werken en wil graag zo snel mogelijk weer naar kantoor.

Betekent dit een tweedeling in de samenleving of juist een kans voor innovatie? Vinden we de oplossing onder de noemer hybride werken of is het risico aanwezig dat dit het nieuwe containerbegrip wordt in plaats van een werkelijke route naar een nieuwe manier van werken? En is dat erg? Een nieuwe hype in de ontwikkeling van nieuwe kantooromgevingen kan ook nieuwe aspecten die aandacht behoeven, aan het licht brengen, ongeacht de urgentie van waaruit deze hype ontstaat.

Over deze vragen heb ik met architecte Ann Decock en projectmanager Christa Zaitout-Beumer gesproken. Gezamenlijk zijn wij drie complementaire disciplines en maken we de projectcirkel rond: van visie/strategie tot ontwerp tot uitvoering. Wat zijn hun ervaringen van het afgelopen jaar? Wat is de impact van de Covid-19 situatie op ons vakgebied, zowel inhoudelijk als procesmatig? Welke kansen en bedreigingen liggen er? En de vraag die mij al een tijdje bezighoudt is “Hoezeer verandert onze manier van werken nu echt?”

We komen alledrie tot dezelfde conclusie. Een boodschap die enigszins tegen de actuele stroom ingaat. Ja, omgevingen veranderen en we ervaren een transitie rondom met name de plek waar we werken. Veel mensen werken nu (tijdelijk) meer vanuit huis en vaker digitaal. Maar de inhoud van het werk is en blijft voor veel mensen nog onveranderd. De verandering is dus nu misschien niet zo groots als al geschetst wordt. Het huidige momentum wat veel organisaties ervaren rondom hybride werken, is simpelweg een aanzet van een herhaling die zich om de zoveel jaar herhaalt. Het gaat namelijk over het omarmen van een verandering en het herinrichten van onze manier van werken die ontstaat door externe ontwikkelingen. Het is vergelijkbaar met de komst van de personal computer in de jaren 80 van de vorige eeuw, die uiteindelijk leidde tot compactere werkplekken. Of met de opkomst van Het Nieuwe Werken in de tweede helft van de jaren 90, door de inzet van mobiele telefonie en laptops.

Wat je bij de huidige ontwikkelingen zou kunnen stellen, is dat de manier waarop we ons werk kunnen doen verandert maar het werk zelf nog niet. Wat zich echter bij elke golf aan ontwikkeling voordoet is dat we graag werken met een label, in dit geval hybride werken. Dan kunnen we het namelijk goed duiden en als we er met elkaar over praten, begrijpen we elkaar sneller. De natuurlijke evolutie van dit soort labels is dat ze zich vaak in hoog tempo ontwikkelen tot een containerbegrip. Waarbinnen allerlei producten te plaatsen zijn waarmee leveranciers aantonen dat ze ´on top of trend´ zijn en meebewegen met de markt. Terwijl diezelfde producten daarvoor nog perfect aansloten bij de vorige trend. Wij zien een dergelijk label dus enkel als grove omschrijving waarbij een dosis gezond verstand over wat er echt belangrijk is in dit soort ontwikkelingen, van essentieel belang is voor organisaties. Maar hoe doen je dat tussen het overweldigende productaanbod wat binnen 24 uur jouw hybride werken vraagstukken op lijkt te lossen?

Het is tijd om zelf koers te bepalen. Of ernaar te gaan luisteren. Ongeacht de omstandigheden. Dat is onze boodschap altijd al geweest, en nu nog steeds. Laat je inspireren door wat anderen doen, ga experimenteren, zeker op korte termijn. Maar we zijn nu een jaar verder, in deze fase is het noodzakelijk als bedrijf om naar jezelf te kijken. Stel jezelf de vraag welke koers je zelf wilt varen. En wat is daarvoor nodig? Welke mensen gaan jouw strategie uitvoeren, hoe gaan ze dat doen, wie zijn ze, wat hebben ze nodig? Wat moet de werkomgeving doen om jouw organisatie verder te brengen? Hoe draagt deze bij aan de koers? Beschrijf de kwaliteiten die jij nastreeft bij een nieuwe manier van werken op basis van deze vragen, niet op basis van een samengesteld productenlijstje. Er bestaat geen one-size-fits-all als het gaat het faciliteren van nieuwe manieren van werken.

Dat betekent dus dat je nog steeds helder moet hebben waar je staat als bedrijf. Welke waarden onderschrijf je en geef je mee aan je medewerkers. Waarom moeten zij voor jou komen werken? Dat is de manier om mensen te binden aan je. De vraag waar – thuis, op kantoor of elders - is eigenlijk ondergeschikt, dat is de invulling die je er als bedrijf aan geeft. De huidige situatie laat opnieuw zo duidelijk zien dat de mens het allerbelangrijkste is. Oplossingen die niet mens gerelateerd zijn, bieden geen echte oplossing. De kern moet zijn: WAT drijft de mens - of de mensen in je organisatie - en WAT moet je doen om dat optimaal tot uiting te laten komen als organisatie? Als mens verander je alleen maar als je ervaart dat je hierdoor beter af bent, dat geldt dus ook voor een flexibilisering in waar en wanneer we werken.

Eigenlijk is hoe je als organisatie omgaat met dit soort externe ontwikkeling een voorbeeld van hoe je innovatie een plek geeft. “Innovatie is niet het neutraliseren van de aanleiding van de verandering, innovatie is doorpakken op een situatie die zich voordoet en kijken wat je er nog meer uit kunt halen. Kansen pakken voor een nieuwe verbeterde oplossing.”

Wij willen echt een appèl doen op organisaties om te gaan voor deze vorm van innovatie. Een koers en keuze om de mens – en dus ook mentale en fysieke gezondheid – in de organisatie echt centraal te zetten. Waarom lukt het ons de afgelopen jaren wel om steeds minder vierkante meters te gebruiken voor onze kantoren maar stijgt het aantal fysieke en mentale klachten bij medewerkers? Als je start bij de mensen en ervoor zorgt dat zij optimaal gezond, competent, uitgedaagd en gelukkig zijn, wat gebeurt er dan? De grote vraag is: zijn we daar klaar voor, durven we dat, willen we dat wel? Want die benadering vraagt om een meer resolute verandering in manier van werken dan enkel meer opties bieden in waar iemand kan werken. Het zou betekenen dat de main focus van bedrijfsvoering minder masculien moet worden en een meer feminiene kijk op de zaak nodig is. Een transitie van efficiency gedreven naar human centered.

En hoe dat nieuwe kantoor er uit moet zien? Dat moet nu eindelijk in dienst gaan staan van de medewerkers, en bijdragen aan de verbinding van mensen, met de organisatie en elkaar.

Ons voorstel is dat we daarvoor samen op reis gaan, met het fundament van onze organisaties als basis, en zo stap voor stap toe werken naar human centered manieren van werken. Een manier van werken gebaseerd op de collectieve waarden van en mensen in de organisatie. Een visie gericht op het creëren van een optimaal mentaal en fysiek klimaat voor medewerkers om competenties te gebruiken en te ontwikkelen, voor zichzelf en voor de strategie van de organisatie. 

vrijdag 23 april 2021permalink