Bedrijven moeten duurzaam beleid verbreden en ook aandacht besteden aan ‘Human Sustainability’. Dat stelt Smart WorkPlace expert Petra Biemans in onderstaande blog. “We moeten op weg naar een werkklimaatneutraal akkoord!"

Sustainability of duurzaamheid is hip en hot. Het thema speelt in de maatschappij én in organisaties steeds nadrukkelijker een rol en daar zijn we blij mee. De klimaatissues vormen natuurlijk een belangrijke aanleiding voor organisaties om duurzaamheidsbeleid te ontwikkelen. Vandaar dat er volop wordt ingezet op afvalscheiding en een ‘klimaat neutrale’ lease-vloot, worden dieselauto’s en plastic koffiebekertjes verboden, wordt in de bedrijfskantine minder in plastic verpakt, worden pakketjes in de stad bezorgd met behulp van al dan niet elektrisch aangedreven fietsen, kantoren ingericht met duurzame kantoorstoelen en het gebouw voorzien van zonnepanelen. Heel verantwoord allemaal en goed voor het milieu.

Inmiddels wordt ook in de controlcyclus van bedrijven meer aandacht besteed aan  duurzaamheidsaspecten. Dat noemt men Integrated Reporting: toegevoegde waarde bieden op andere dan financiële gebieden, zoals milieu, veiligheid en maatschappij. Er wordt dan gecheckt door accountantsorganisaties of wat de organisatie zegt over duurzaamheid, ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Dit staat nog wel in de kinderschoenen: in Nederland is heeft ongeveer twee op de vijf bedrijven prestatie-indicatoren die breder zijn dan sec de financiële, zo bleek uit onderzoek.

Aandacht voor medewerkers

De aandacht voor andere dan financiële KPI’s is dus nog beperkt. Ook in Nederland. En als er dan aandacht is, heeft deze vooral betrekking op zaken die met milieu en veiligheid te maken hebben. Er is binnen deze toch al beperkte aandacht weinig aandacht voor het welzijn van de medewerkers in organisaties. En dat is jammer en bovendien niet slim.

De Amerikaanse hoogleraar Jeffrey Pfeffer heeft onderzoek uitgevoerd in de Verenigde Staten. Daar blijkt dat drie van de vijf werknemers zegt ziek te worden van zijn of haar werk. Mensen gaan er soms letterlijk dood aan, aldus Pfeffer (2018). Jaarlijks sterven in de VS ongeveer 120.000 mensen aan ‘work-related issues’ (Pfeffer, 2018). Alles goed doorgerekend, nog beter onderbouwd en gepubliceerd in peer-reviewed tijdschriften. Dus veel redenen om te twijfelen aan zijn cijfers, zijn er niet.

Een ongezonde werkomgeving is niet duurzaam, maar bovendien erg duur. De extra kosten voor werkgevers die hiermee gepaard gaan worden door Pfeffer geschat op maar liefst 200 biljoen dollar per jaar.

Hoe hoog het aantal sterfgevallen als gevolg van werk-gerelateerde zaken in Nederland is, is bij mijn weten nog niet op deze wijze berekend, maar bij ons worden de jaarlijkse kosten als gevolg werk-gelerateerde ziekte, verzuim en zorg geschat op bijna 9 miljard euro (TNO, 2018), toch ook een aardig bedrag.

Pfeffer stelt nadrukkelijk dat het daarom in het belang van bedrijven is om aandacht te besteden aan de mensen in organisaties. Hij noemt dit Human Sustainability. Dit aspect van sustainablity zou minstens zoveel aandacht moeten krijgen als het milieu!

Meer aandacht voor Human Sustainability is slim

Meer aandacht besteden aan Human Sustainability is dus slim: want minder kosten voor burn-out en voor verzuim en minder zorgkosten. Op de lange duur moet dat een organisatie nog meer op leveren, omdat het resultaat een meer bevlogen workforce is, die écht voor de organisatie gaat en staat!

Een sustainable workplace scoort hoog op de volgende kenmerken:

1. Er is sprake van werk/baanzekerheid.
2. Waarbij de medewerkers een reële beloning ontvangen om in het levensonderhoud te kunnen voorzien.
3. In geval van wisselende werktijden of van ploegendiensten wordt er gezond geroosterd (met voldoende rusttijden), waarbij de werknemers vooraf weten wanneer en hoeveel ze werken.
4. Er wordt voor gewaakt dat mensen niet teveel uren maken en op tijd rust (kunnen) nemen.
5. Er is dan ook een goede werk-privé balans.
6. De medewerkers hebben voldoende autonomie in hun werk.
7. Er is voldoende variatie.
8. Het betreft werk waarbij qua tempo, tijdsdruk, verantwoordelijkheid e.d. de lat niet steeds hoger of te hoog wordt gelegd.
9. De omgeving (collega’s en leidinggevenden) bieden (functionele en sociale) ondersteuning.
10. De besluitvorming is transparant en de besluiten die worden genomen worden door de meeste medewerkers als ‘eerlijk’ gezien. (Vrij naar Pfeffer, 2018)

Zeg nu zelf: zo gek zijn deze kenmerken toch niet?

Lage scores op veel van bovenstaande kenmerken levert stress op en daar worden mensen ziek van. Pfeffer spreekt in dit verband van een ‘Toxic workplace’, waarvan de kosten momenteel worden afgewenteld op de maatschappij. Het kán gelukkig ook anders. In zijn boek noemt hij als voorbeeld Bob Chapman, van het bedrijf Barry Wehmiller, dat leiderschap écht anders benadert: met aandacht en zorg voor mensen en waarbij ontwikkeling van álle medewerkers voorop staat. “We pay them fairly and we treat them fairly”.

Organisaties en het management daarbinnen kunnen dus veel van bovenstaande kenmerken beïnvloeden. Maar dan moet je het wel willen zien en willen oppakken. Het zou daarom goed zijn als de duurzaamheidsdiscussie verbreed wordt naar het duurzaam omgaan met mensen binnen organisaties: human sustainability als vast onderdeel van het sustainability beleid. Niet alleen klimaatneutraal maar ook werkklimaatneutraal.

En als het niet wordt opgepakt? Volgens Pfeffer is er een goede incentive: noem het ‘social polution’  en laat de vervuiler betalen, net als bij milieuschade. Zorg ervoor dat de kosten van de ‘toxic workplace’ zichtbaar worden gemaakt. Zodat werkgevers slimmere en doordachtere besluiten nemen als het de mensen die voor hun werken betreft.

Het is tijd voor ‘human sustainability’: op weg naar een werkklimaatakkoord!

Literatuur

• Pfeffer, J. (2018). Dying for a paycheck. How Modern Management Harms Employee Health and Company Performance - And what we can do about it.. New York, Verenigde Staten: Harpercollins Inc.
• TNO Monitor arbeid. (2019, 31 januari). Arbobalans 2018 - TNO Monitor arbeid. Geraadpleegd op 20 februari 2019, van https://www.monitorarbeid.tno.nl/nieuws/arbobalans-2018.

woensdag 24 juni 2020permalink