Op de Nederlandse kantorenmarkt zal in 2022 en de jaren daarna de vraag groter zijn dan het aanbod. Dat concludeert vastgoedadviseur Cushman & Wakefield in een rapport.

Jeroen Lokerse, CEO Cushman & Wakefield Nederland, licht de uitkomsten toe. “De pandemie heeft niet geleid tot minder vraag naar kantoren, maar juist naar meer vraag van andere kantoren. Kantoorgebruikers willen gebouwen van zeer hoge kwaliteit, duurzaam en gericht op gezondheid en welzijn op toplocaties in binnensteden. Zij willen gehuisvest zijn op plekken met een goede bereikbaarheid, waar hoogwaardige faciliteiten dichtbij zijn en waar je werk kunt combineren met ontmoeten. Het is geen kwestie van minder meters, maar anders gebruik van meters op andere plekken. De vraag zal de komende jaren verder toenemen en de krapte zal vergelijkbaar worden met wat er zich op de woningmarkt afspeelt.”

Uit het rapport komt ook naar voren dat de gemiddelde landelijke kantorenleegstand in Nederland amper is gestegen. Deze was eind 2020 8,2 procent en is eind 2021 8,4 procent. Het percentage uit 2020 was destijds het laagste sinds 2002.

Het percentage in gebruik genomen kantoorruimte in 2021 is negen procent toegenomen in vergelijking met 2020. Het aantal vierkante meters lag daarbij met 1.040.000 vierkante meter net boven de 1 miljoen. In 2020 was dit 952.000 vierkante meter, destijds een historisch laag niveau. De daling zette destijds in vanaf het tweede kwartaal van 2020.  

In 2021 was er juist een opgaande trend zichtbaar waarin de opname elk kwartaal hoger uit kwam dan het kwartaal ervoor. Cushman & Wakefield verklaart dit uit de hernieuwde focus van kantoorgebruikers op huisvestingsvraagstukken nadat deze in 2020 in de ijskast waren gezet.

Jan Verhaegh, Head of Office Consultancy bij Cushman & Wakefield Nederland: “Herhuisvestingstrajecten die bij het uitbreken van de pandemie in maart vorig jaar stilvielen, zijn inmiddels bijna allemaal weer opgepakt. Bedrijven herijken hun huisvestingsstrategie op basis van nieuwverworven inzichten met onder meer op welzijn gerichte maatregelen. Daarnaast zetten zij vooral ook de werkplek in als wapen in de War for Talent. Een goede, op maat gemaakte werkplekstrategie speelt hierin een steeds belangrijkere rol. Hoewel meer flexibiliteit rondom gemeenschappelijke ontmoetingsruimte een vast onderdeel vormt, is er zeker ook een zekere herwaardering merkbaar voor het kantoor als een plek om daadwerkelijk te werken (achter een bureau). Deze trend beweegt zich naar een meer divers gebruik en niet zozeer naar minder gebruik van kantoormeters.”

Het positieve sentiment op de kantorenmarkt werd in de zomermaanden aangevoerd door kleinere kantoorgebruikers en bedrijven in de Tech-sector gevolgd door grotere corporate organisaties en overheidsdiensten in het derde en vierde kwartaal. De top vijf grootste transacties van 2021 wordt aangevoerd door het Rijksvastgoedbedrijf met de aankoop van twee kantoorgebouwen voor eigen gebruik van in totaal 40.600 vierkante meter in de Binckhorst in Den Haag. De overige transacties in de top vijf vonden plaats in Amsterdam, de stad die bijna een kwart van de totale landelijke opname in 2021 voor haar rekening nam.

Het grootste aandeel in de kantooropname is afkomstig van kantoorgebruikers binnen de overheid en non-profit (32 procent) gevolgd door zakelijk dienstverlening (25 procent) en de kantoorhoudende onderdelen van de industrie, handel- en transportondernemingen (25 procent). Het aandeel van de Tech sector is met 17 procent het kleinst.

Vooruitzichten voor 2022

Cushman & Wakefield is positief over de vooruitzichten van de kantorenmarkt in 2022. Als alle nu bekende huisvestingsbewegingen ook daadwerkelijk resulteren in nieuwe ingebruikname, zal dit leiden tot een jaaropname van ongeveer 1,1 miljoen vierkante meter in 2022. Meer dan COVID, zal het tekort aan kwalitatief hoogwaardig aanbod op toplocaties in de grote steden een rem zijn op de ingebruikname.

Volgens Cushman & Wakefield is in Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven sprake van een zeer gunstige markt voor verhuurders omdat de leegstand zich daar onder het gewenste niveau van frictieleegstand (de gewenste leegstand zodat zoekende bedrijven meteen in hun behoefte kunnen voorzien en niet hoeven te wachten) bevindt. De adviseur voorziet voor 2022 verdere polarisatie op de kantorenmarkt omdat de vraag zich steeds meer concentreert in steden met het minste aanbod.

Jos Hesselink, Research Lead Cushman & Wakefield Nederland: “De Nederlandse economie heeft zich in de loop van 2021 zeer snel hersteld. Zorgen over oplopende werkloosheid hebben plaatsgemaakt voor zorgen over acute schaarste van personeel in vrijwel alle sectoren van de economie. Commerciële organisaties halen momenteel alles uit de kast om talent te verleiden voor hen te komen werken. Een belangrijke secundaire arbeidsvoorwaarde is het kunnen aanbieden van een inspirerende werkomgeving op kwalitatief hoogwaardige locaties. Dit maakt dat werkgevers ervoor waken om juist nu (wellicht te veel) kantoorruimte aan de markt terug te geven. Ook gelet op de relatief sterk stijgende huurprijzen op deze locaties als gevolg van de huidige aanbod schaarste de afgelopen jaren.”

dinsdag 4 januari 2022permalink