De gemeente Krimpenerwaard bouwt in Bergambacht een duurzaam en volledig circulair gemeentehuis. Het wordt een gezond en aantrekkelijk gemeentehuis voor inwoners én medewerkers.

De nieuwbouw brengt de visie van de gemeente op duurzaamheid tot leven en draagt bij aan het Klimaatakkoord. Met dit nieuwe gebouw is de gemeente niet alleen klaar voor 2050, maar ook koploper in Nederland.

De route naar het nieuwe gemeentehuis Krimpenerwaard

Sinds 2019 werkt HEVO intensief samen met de gemeente aan toekomstbestendige huisvesting. De opdrachtgever benadrukte dat de gekozen oplossing positief moest bijdragen aan de verlaging van de jaarlijkse huisvestingskosten, aangezien het maatschappelijke middelen betreft. In 2020 stelde HEVO een scenariostudie en een businesscase op, met als doel de CO2-uitstoot te minimaliseren en de jaarlijkse kosten te optimaliseren.

Ambitiedocument circulariteit als rode draad voor het ontwerp

De gemeente sprak al vroeg in het proces de wens uit om een duurzaam ‘Huis voor de gemeente’ te ontwikkelen. Door middel van een workshop over duurzaamheid en circulariteit heeft HEVO de gemeente geholpen bij het verder concretiseren van deze wens. Als resultaat van de workshop is een ambitiedocument circulariteit opgesteld en toegevoegd aan het Programma van Eisen voor het nieuwe gemeentehuis.

In het ambitiedocument heeft HEVO concreet invulling gegeven aan vier van de destijds zes circulaire ontwerpstrategieën uit de leidraad Circulair ontwerpen van Platform CB’23: hernieuwbare grondstoffen, secundaire grondstoffen, hergebruikte elementen en toekomstbestendigheid.

Het ambitiedocument heeft vanaf het begin als rode draad gediend voor het bereiken van de circulaire doelen. Het heeft niet alleen geholpen bij het vinden van de juiste ontwerppartners, maar ook het volledige ontwerpteam uitgedaagd om een steeds hogere ambitie na te streven.

Van een lineair naar een circulair ontwerpproces

Een van de uitdagingen binnen dit project was de stap van een lineair naar een circulair ontwerpproces. Projectkaders en bestaande wet- en regelgeving kunnen soms belemmerend werken in een circulair ontwerpproces. Om het proces niet te complex te maken zijn we gestart met een traditioneel ontwerpteam met als gemene deler een intrinsieke motivatie voor duurzaam en circulair bouwen.

Zowel de opdrachtgever als de ontwerpteampartners zijn tijdens de verschillende fasen van het ontwerptraject uitgedaagd om anders te denken. Vaker dan normaal zijn er soms twee stappen terug nodig voordat er weer een stap vooruit kan worden gezet.

Gedurende elke fase van het ontwerptraject heeft het ontwerpteam actief nagedacht over manieren om het ontwerp te verrijken en de juiste samenwerkingspartners te betrekken. Dit resulteerde in de betrokkenheid van verschillende partijen buiten het ontwerpteam waarbij we het team hebben uitgedaagd om te komen met scherpe analyses over duurzaamheid en circulariteit tot het zoeken naar geschikte materialen en het meetbaar maken van keuzes in de aanbesteding. Deze samenwerking heeft niet alleen het ontwerp verbeterd, maar ook de kennis en expertise van het team vergroot.

Sleutelwoorden binnen dit ontwerpproces waren flexibiliteit, nieuwsgierigheid en samenwerking.

Voorbeeld

Tijdens de sloop van een gymzaal in de gemeente Krimpenerwaard heeft de constructeur ter plaatse herbruikbare materialen beoordeeld. Hierbij zijn stalen liggers veiliggesteld die een tweede leven krijgen binnen het nieuwe gemeentehuis.

Koploper met lef

Met circulaire bouw toont de gemeente Krimpenerwaard lef. De draagconstructie bestaat niet alleen uit hout en andere natuurlijke materialen met een lage CO2-uitstoot, maar ook uit elementen die geoogst worden uit regionale donorgebouwen en zo een tweede leven krijgen. Met het oog op de toekomst wordt het gebouw zoveel als mogelijk demontabel gebouwd, waardoor in de toekomst hoogwaardig hergebruik realiseerbaar is.

Huis voor inwoners én medewerkers

Uiteraard was er niet alleen aandacht voor duurzaamheid, maar ook voor de mens. Door alle diensten op een centrale locatie samen te brengen ontstaat een uitvalsbasis voor dienstverlening en een herkenbaar ‘huis’ voor zowel inwoners als medewerkers. Dit laatste was extra belangrijk omdat Krimpenerwaard een fusiegemeente is. Daar komt bij dat een kwalitatief hoogwaardige, gezonde én duurzame werkomgeving de aantrekkelijkheid als werkgever verhoogt. Want zeker sinds de coronaperiode stellen mensen hoge eisen aan hun werkplek. Andere criteria die een rol speelden in de scenariostudie van HEVO waren de toegankelijkheid en bereikbaarheid voor inwoners en medewerkers, en het bevorderen van de kwaliteit van de dienstverlening. Door efficiënt te werken zonder reistijdverlies zet de gemeente cruciale stappen naar een toekomstbestendige organisatie.

Aanjager van natuur

Het nieuwe gemeentehuis is straks goed bereikbaar en ligt buiten het stedelijk gebied, grenzend aan een gebied dat deel uitmaakt van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Natuurinclusief en klimaatadapatief bouwen zijn de uitgangspunten voor het gebouw en de inrichting van de buitenruimte, inclusief entree en parkeerplaatsen. Hierdoor zal het gebouw zich op harmonieuze wijze samenvoegen met het natuurlijke landschap van het NNN-gebied. Het nieuwe gemeentehuis is overigens ook de aanjager van de inrichting van de omliggende gronden (nu nog agrarisch grasland) als natuurgebied met ruimte voor biodiversiteit. Dit laatste was een van de redenen waarom de Provincie Zuid-Holland bereid was om planologische goedkeuring te verlenen voor de bouw van het gemeentehuis. Het bestemmingsplan is inmiddels goedgekeurd.

Een nieuw, centraal gelegen gemeentehuis biedt daarnaast mogelijkheden voor invulling van andere maatschappelijke behoeften. Want het betekent dat vier gemeentekantoren, gelegen op centrale plekken in de dorpskernen, vrijkomen. De herontwikkeling hiervan biedt kansen voor woningbouw, detailhandel en maatschappelijke voorzieningen, waarmee tegemoet wordt gekomen aan een sterke behoefte vanuit de samenleving.

Inspireren

In 2025 opent het nieuwe gemeentehuis haar deuren. Vanaf dat moment beschikt de gemeente Krimpenerwaard over het meest duurzame en circulaire ‘huis voor de gemeente’ van Nederland.
Een ware koploper die andere organisaties de weg wijst naar een duurzame samenleving in 2050. Met deze stap hoopt de gemeente een keten van positieve verandering op gang te brengen.

Woon de inspiratiesessie van HEVO bij om meer te weten te komen.

maandag 14 oktober 2024permalink