Duurzaamheid concreet maken met het Waardenwiel
Duurzaamheid omvat veel aspecten, waardoor het soms lastig is een goed plan van aanpak te maken. Yvette Watson en Geerke Versteeg leggen uit hoe het Waardenwiel kan helpen bij het opstellen van een plan van aanpak.
Duurzaamheid concreet maken met het Waardenwiel
Wat zijn precies de duurzaamheidsthema’s waar jouw organisatie impact kan maken? En waar heb je als organisatie de meeste invloed op? Is dat het circulaire ontwerpproces of juist het voorkomen van CO2-emissies? Wil je graag biodiversiteit stimuleren, maar weet je niet hoe je dit kan concretiseren? Vragen waarmee veel organisaties stoeien als ze aan de slag gaan met duurzaamheid. Het door PHI Factory ontwikkelde Waardenwiel helpt bij het prioriteren van de duurzaamheidsambities en deze zo concreet mogelijk te maken door deze in een integraal perspectief te plaatsen.
Wat is het Waardenwiel?
Het Waardenwiel is een duurzaamheidsmodel waar je in één overzicht je ambities zichtbaar én concreet maakt. In het Waardenwiel zijn de verschillende duurzaamheidsthema’s met daaronder verschillende subthema’s in één overzicht weergegeven. Per thema bepaal je - afhankelijk van het ambitieniveau van de organisatie - de onderliggende doelstellingen voor de organisatie door middel van kwalitatieve en kwantitatieve (meet)indicatoren. In de uitwerking beschrijf je wat de verschillende thema’s voor de organisatie inhouden. Tijhuis Ingenieurs is een bedrijf dat het Waardenwiel heeft gebruikt voor het presenteren van hun duurzaamheidsinstellingen. Myrte Tijhuis, CEO van Tijhuis Ingenieurs, noemde het Waardenwiel een “praktische en transparante tool die heel overzichtelijk weergeeft waar we als bedrijf voor staan, welke aspecten meer prioriteit hebben dan anderen en waaraan constructief gewerkt kan worden.”
Figuur 1, Waardenwiel t.b.v definiëring van duurzaamheidsthema's, PHI Factory 2023
Impact vs invloed
Elke afdeling binnen een organisatie heeft potentieel op verschillende thema’s invloed. Per afdeling bepaal je waar de meeste impact te behalen is, rekening houdend met de invloedssfeer van de afdeling. Vervolgens kijkt PHI Factory samen met de organisatie hoe de afdelingen kunnen bijdragen aan de doelstellingen van de organisatie. Is de impact en invloed op een thema klein of juist groot? Dit wordt zichtbaar in het Waardenwiel. Door het Waardenwiel aan te passen per afdeling, stel je medewerkers goed in staat duurzaam te handelen op de thema’s waar zij ook daadwerkelijk invloed op hebben. Om uiteindelijk bij te dragen aan de doelstellingen van de organisatie en samen te versnellen naar een toekomstbestendige wereld.
Aanbestedingen & ketenpartners
Het Waardenwiel is daarnaast een goed communicatiemiddel voor zowel interne communicatie, maar ook voor externe communicatie in bijvoorbeeld ketenpartnergesprekken of aanbestedingen. Klanten zoals Tijhuis Ingenieurs gebruiken het Waardenwiel om niet alleen één taal te creëren in de interne organisatie, maar ook om het gesprek te voeren met hun ketenpartners (zie figuur 2). Myrte Tijhuis, CEO van Tijhuis Ingenieurs, benadrukt de waarde van het Waardenwiel voor de externe communicatie. “Enerzijds helpt het voor ons als organisatie om uit te dragen waar we voor staan. Anderzijds zorgt het ervoor dat klanten onze organisatie weten te vinden, omdat de ambities en doelstellingen zo duidelijk geformuleerd zijn”, aldus Myrte.
Figuur 2, Waardenwiel op organisatieniveau Tijhuis Ingenieurs, PHI Factory 2023
Een andere toepassing is dat het wordt ingezet in aanbestedingen. Zo is het ingezet in de tender voor het Generiek Onderwijsgebouw van de TU Delft door het total engineering team bestaande uit Team V Architectuur, Nelissen, Aronsohn, Skaal en PHI Factory, waarin de ambities van de TU Delft uitgezet zijn in het Waardenwiel en er een tweede versie is gemaakt om te laten zien waar de aanbieding van het consortium de ambities overstijgen. Dit Waardenwiel wordt in alle bouwfasen gebruikt als sturingsmiddel en afwegingskader bij ontwerpkeuzes. Ruben Smits, Senior Architect bij Team V Architecture, is enthousiast over het gebruik van het Waardenwiel. “Het Waardenwiel is een geweldige tool om de (duurzaamheids)ambities van een ontwerp te monitoren en deze voor alle betrokkenen in het ontwerpproces inzichtelijk te maken. Vaak heeft een bepaalde keuze positieve gevolgen voor het ene aspect en negatieve gevolgen voor het ander. Door het Waardenwiel in te zetten kunnen we een dergelijke keuze of afweging visueel maken en laten zien hoe het ontwerp scoort ten opzichte van de ambities”.
Figuur 3, Waardenwiel TU Delft op bouwprojectniveau, Total Engineerteam; Team V Architectuur, Nelissen, Aronsohn, Skaal. PHI Factory 2023
Een concreet duurzaamheidsraamwerk is nog nooit zo concreet en helder geweest.
Auteurs:
Yvette Watson & Geerke Versteeg & Eva Ferket
