Per 1 januari 2023 zijn eigenaren van kantoorgebouwen bij wet verplicht minstens energielabel C te hebben. In het meeste nieuws wordt daarbij voorbijgegaan aan de ‘Informatieplicht inzake energiebesparende maatregelen’.

Deze informatieplicht is een wettelijke maatregel die sinds 2019 bestaat. Veel minder dan de helft van de gebouwen, namelijk slechts 8 procent, voldoet hieraan. De wet zegt dat grootverbruikers verplicht zijn alle energiebesparende maatregelen uit te voeren die binnen 5 jaar zijn terug te verdienen. Belangrijk is dat veel meer winst is te halen bij het voldoen aan de Energiebespaarplicht dan de label C-verplichting. De gemiste kans van de afgelopen weken is dat er een focus is op de energielabel C-verplichting, terwijl juist ook de Informatieplicht Energiebesparing onder de aandacht (van handhaving) gebracht dient te worden. Daar ligt het grootste belang volgens de Gideonstribe.

Nu energie vanwege geopolitieke spanningen schaars is en de overheid tientallen miljarden (belastinggeld) besteedt om de hoge prijzen te compenseren en energiearmoede te voorkomen, is handhaving van energiewetgeving nog noodzakelijker geworden, zo stelt de Gideonstribe. Petran van Heel, woordvoerder van Gideon: “Bedrijven kunnen maar liefst 1 miljard kuub aardgas (evenveel als 833.000 huishoudens) en 5 miljard kWh elektriciteit (evenveel als 1.785.000 huishoudens) besparen door maatregelen uit te voeren die ze binnen 5 jaar terugverdienen.”

In Nederland is de gebouwde omgeving goed voor 34%[1] van het energieverbruik en daarmee de grootste gebruiker. Juist omdat dit aandeel zo groot is, zijn er diverse wetten om het energieverbruik te beperken.

Slechts 50 procent kantoorgebouwen beschikt over geldig energielabel

Per 1 januari 2023 moeten kantoren minimaal een energielabel C hebben geregistreerd. Dit is opgenomen in het Bouwbesluit en is bekend sinds 2018. Voldoet het gebouw niet aan de eisen van het Bouwbesluit, dan heeft het gebouw geen vergunningsgrond en mag het per 1 januari 2023 niet meer als kantoor worden gebruikt.

In Nederland zijn naar schatting van de RVO 65.000 kantoren die vallen onder de label C-verplichting. Eind 2022 heeft volgens het Kadaster 50 procent van dit aantal kantoren energielabel C of beter. Daarnaast heeft 11 procent van de kantoren een label D of slechter. Voor 39 procent is nog geen energielabel geregistreerd. Daarmee voldoet de helft van de kantoren niet aan de label C-verplichting.

Figuur 1: Mate waarin bedrijven voldoen aan de labelverplichting (oktober 2022) (BRON: Kadaster)

Dat zo weinig kantoren voldoen is vreemd. Temeer omdat kleine investeringen vaak toereikend zijn om tot label C te komen, zo blijkt ook uit het Kantorenmarkt rapport van NVM (2022). Bovendien zijn de mogelijke besparingen substantieel. Uit onderzoek van Taskforce Label A blijkt dat een kantoor met een label G gemiddeld meer dan 4 keer zo veel gas verbruikt als voor een gebouw met een label A. Het verwarmen van alle bedrijfs- en overheidsgebouwen in Nederland kost circa 1,5 miljard m³ gas per jaar (naast onder andere stadverwarming). Door alle gebouwen op een A-label te brengen is hierop een besparing van 50 procent te realiseren. Dat is evenveel als 625.000 huishoudens per jaar verbruiken.

Slechts 8 procent gebouwen voldoet aan Informatieplicht Energiebesparing

Hoewel de afgelopen weken veel aandacht ging naar de label C-verplichting, hoor je bijna niemand over de Energiebesparingplicht. Terwijl deze verplichting al 3,5 jaar geldt (sinds 1 juli 2019). Het 'Activiteitenbesluit milieubeheer' verplicht bedrijven en instellingen alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder uit te voeren (Bron RVO). Dit is de Energiebesparingsplicht. Deze plicht geldt voor bedrijven en instellingen (Wet milieubeheer-inrichtingen) die per jaar vanaf 50.000 kWh of 25.000 m3 aardgas of een equivalent daarvan verbruiken. Naar schatting betreft dit in totaal 90.000 gebouwen.

Juist bij de Energiebesparingsplicht valt veel winst te behalen voor mens, milieu en portemonnee. Op het niet voldoen aan deze wet danwel Algemene Maatregel van Bestuur staat een dwangsom die begint bij 10 procent van de energierekening die kan tot 2.500 euro per week kan oplopen.

Figuur 2: Mate waarin organisaties voldoen aan Energiebesparingsplicht (1 juli 2022) (BRON: Ministerie EZK, eigen bewerking)

In juli 2022 heeft tweederde van de organisaties de verplichte informatie aangeleverd en slechts 8 procent voldeed aan de Energiebespaarplicht. Gezien het feit dat maar 8 procent ruim 3,5 jaar na invoering voldoet aan de informatieplicht kunnen we stellen dat er hier nogal wat schort aan toezicht en handhaving. En dat terwijl organisaties 1 miljard kuub aardgas (evenveel als 833.000 huishoudens) en 5 miljard kWh elektriciteit (evenveel als 1.785.000 huishoudens) kunnen besparen door maatregelen uit te voeren die ze binnen 5 jaar terugverdienen. Zo werd door Common Futures in opdracht van de NVDE berekend. Hiermee kan de CO2- uitstoot met 4 Mton worden gereduceerd

Via deze link is zien hoe het per provincie en zelfs per gemeente er voor staat met de Energiebespaarplicht.

Gideon doet

De wetgeving omtrent Energielabel C en de Energiebespaarplicht is natuurlijk niet voor niets tot stand gekomen. Het opstellen en aannemen van deze wetgeving heeft veel tijd, energie en geld gekost. Schrijnend is dan te zien dat de wetgeving niet wordt nageleefd en dat er niet wordt gehandhaafd. Zeker in een tijd waarin energie schaars is en de overheid miljarden besteedt aan het voorkomen van oplopende energie-armoede. Voor het toezien op deze ‘overtredingen’ en bij te dragen aan een oplossing, voert Gideon actie bedrijven te helpen en te stimuleren haar verantwoordelijkheden te nemen en vraagt de overheid (pro-actief) te handelen.

Het is een gemiste kans als de handhaving van de energielabel C-verplichting en de Informatieplicht Energiebesparing niet wordt gecombineerd. Enerzijds voor de efficiënte inzet van handhavers en anderzijds bedrijven in één keer het goede te laten doen en niet twee keer te belasten.

“De energielabel C-verplichting die sinds januari 2023 geldt is hét moment voor gemeenten aandacht te besteden aan energiebesparing bij utiliteitsgebouwen en de gevolgen van niet voldoen aan wet- en regelgeving. Voor bedrijven is het een extra prikkel in actie te komen. Niet alleen om te voldoen aan wet- en regelgeving of vanwege je eigen rendement, maar juist om zelf iets te doen aan de energieschaarste en de oplopende energie-armoede. Huurders, gebruikers, eigenaren, geen van hen wil met asociaal vastgoed geconfronteerd worden. Organisaties doen er daarbij slim aan om niet alleen naar de Energielabel C verplichting van nu te kijken, maar direct ook te zorgen dat ze voldoen aan de Informatieplicht Energiebesparing. En als je dan toch bezig bent, zorg dan dat je gebouw toekomstbestendig wordt. Maak en plan hoe je met jouw gebouw komt tot minimaal Energielabel A! Je hebt zomaar kans dat dat eerder verplicht wordt dan je denkt," aldus Petran van Heel.

“De Informatieplicht Energiebesparing dient meegenomen te zijn in de plannen van gemeenten voor handhaving van de labelverplichting.”

Gideon helpt

Omdat Gideon meent dat verandering ook van onderop komt zijn brieven beschikbaar die medewerkers aan hun werkgever kunnen sturen om kenbaar te maken dat ze het belangrijk vinden dat ze als organisatie in een kantoor werken dat aan duurzame wetgeving voldoet. Ook zijn er brieven die huurders aan hun verhuurder kunnen versturen. Daarnaast kunnen mensen de gemeente aanspreken op haar plannen voor handhaving.

Eigenaren van gebouwen helpen we zoveel mogelijk op weg. Op www.allekantorenlabelc.nl staan praktische tips en meer informatie over de wetgeving. Ook is er een document te vinden met wat Gideon vindt dat de Rijksoverheid zou moeten doen.

Over Gideon

Gideon is een beweging van duizenden professionals uit de bouw- en vastgoedsector die op constructieve manieren binnen de sector wil bijdragen aan het versneld realiseren van klimaatdoelen.

dinsdag 10 januari 2023permalink