Impact van de gezonde werkomgeving op ons brein

7 min

 

Impact van de gezonde werkomgeving op ons brein

De City Table XL bij gemeente Amstelveen gaf antwoord op een prangende vraag: wat doet de werkomgeving eigenlijk met ons brein? Onze reactie op licht, ruimte, geluid, ritme en kleuren kwam naar voren bij het iconische Raadhuis van gemeente Amstelveen, waar wetenschappelijke inzicht werden gekoppeld met de praktijk door onder anderen Erik Scherder.

Het was aan Hans Schekermans om af te trappen en te laten zien hoe gemeente Amstelveen zich onderscheidt als werkgever. En: waar waren deelnemers eigenlijk terechtgekomen? De historie van het raadshuis kwam al eerder op Smart WorkPlace naar voren, tijdens een Round Table over Duurzaam Werkgeverschap. De gemeente startte vijf jaar geleden samen met PD Group de herontwikkeling, om er een duurzame ontmoetingsplek van te maken. Schekermans gaf toen een kijkje in de keuken van de verbouwing én speelde in op de eerste vraag van het rondetafelgesprek: hoe onderscheid jij je als werkgever? 

“We wilden belevingen toevoegen”, trapt Schekermans af. “Het oude raadhuis uit 1980 herken je eigenlijk niet meer terug. Duizend medewerkers hadden een eigen werkplek en wij hadden geen inzicht in hoe het raadhuis werd gebruikt.” Een video laat de transformatie zien en toont hoe het gebouw eerst bestond uit een grijzig gangenstelsel met standaard plekken voor koffie- en kopieermachines. “Functioneel”, oordeelt Schekermans, “maar niet transparant. Dat wilden we aanpakken met belevingen, want de mens is een nieuwsgierig dier. Daarom wilden we op iedere etage diverse onderdelen van het kantoor spannend maken. Dat is gelukt. Medewerkers ontmoeten elkaar op plekken die net even anders zijn, zoals een bibliotheek, luchtvaartlounge en zelfs een Japans theehuis. Zo stimuleren we samenkomst en co-creatie.”  

Aanzet tot verandering

Deze verandering leidde niet alleen tot waardering, maar had ook zichtbaar effect gehad op het gedrag van medewerkers: meer mensen keren terug naar kantoor en de tevredenheid is merkbaar gestegen. Voordat Schekermans daarop ingaat, vertelt hij verder over de reis naar een inspirerende werkomgeving. “Voor huisvesting kijk je vaak naar huidige behoeften. Maar laten we eens proberen om een besluit te nemen voor een langere tijd. Met een generatieanalyse kwamen we erachter dat we richting schuivende functionaliteiten gingen.” En inspiratie uit omgevingen als de Efteling en Coolblue zetten aan tot verandering: “Bij laatstgenoemde organisatie kom je niet bij een loket, maar bij een pakjesparadijs. Dit soort kleine dingen zorgen voor een glimlach op het gezicht. Dat willen we bij onze klanten ook.”

De impact van de gezonde werkomgeving op ons brein

De vernieuwde werkomgeving vult de wensen rondom functionaliteiten in en optimaler gebruik van kantoorruimten. “Hiervoor hebben we het werkplekreserveringssysteem TableAir geïnstalleerd. Door sensoren kregen we inzicht in ruimtegebruik. We hebben nu 800 plekken met te reserveren plekken.” En hij vertelt over de aandachtspunten die uit een interviewronde bleken: “Akoestiek, focus-, vergader- en ontmoetingsruimtes. De succesfactoren zijn duidelijk. Behoud een goede relatie met OR, doe een generatieanalyse en geef gebruikers keuzes. Als je met een tool werkt voor reserveringen vergaderplekken en lockers, doe dat dan vanuit de service richting de gebruiker.” De winst van zo’n duurzame en gezonde werkomgeving is duidelijk: een door gemeente Amstelveen georganiseerd event om burgers kennis te laten maken met mogelijkheden om bij de gemeente te werken, trok vijfhonderd mensen om te leren over mogelijkheden voor werk. Elf daarvan zijn er werknemer geworden.

Ontspannen aan drukte

Een van de belangrijke onderdelen van deze nieuwe werkomgeving is het Park. En om daar meer over te weten te komen, lichtte Orlando Tjin Asjoe, binnenhuisarchitect, toe: “Ik had de schone taak om teksten met eisen en wensen te vertalen naar de routing, het vlekkenplan en meer. Na corona zou het kantoor ook voor ontmoeten, vergaderen en creatieve processen gebruikt worden. Dat moest de reden zijn dat mensen naar kantoor komen. Eerder is me gevraagd wat er na het nieuwe werken komt. Een volgende stap is dat mensen op andere manieren met werk omgaan en dat het welzijn van mensen op de kantoorvloer terugkomt. Het Park is daarmee een metafoor.” Het park biedt mogelijkheden om even te ontsnappen aan de drukte en het hoofd leeg te maken, zo illustreert Tjin Asjoe: “Waarom brengen we die natuur ook niet naar het kantoor. Kijk je naar het Park, dan heb je verschillende functies, zoals een plein, verschillende niveaus, ontmoeting, training, brainstorm en meer.”

Door een omgeving te creëren die ideaal is voor specifieke activiteiten, ontstaat meer beleving. Daardoor wordt het eenvoudiger om even ‘uit de normale kantooromgeving te stappen’, zo geeft Tjin Asjoe aan: “Als je de koffiecorners ziet, dan vraag je je af of dit nog wel een gemeentehuis is. En dat resulteert vaak in de beleving dat je het leuk vindt om er rond te lopen. Het werkplein, waar je huiselijkheid ziet en niet te veel in het zicht zit als je er even iets wilt uitwerken.” En hij besluit met een advies: “Werk samen met ieder mens, met als uitgangspunt een warme en inspirerende werkomgeving.”

Nieuw werkplekconcept voor Hilversum

Vanzelfsprekend waren deelnemers benieuwd hoe werkomgevingen van andere gemeenten getransformeerd worden, om toekomstbestendig te worden. Jan Willem de Wit vertelde over gemeente Hilversum: “De uitgangssituatie voor gemeente Hilversum was het bezit van vijf gebouwen van 20.000 vierkante meter bruto vloeroppervlak, voor zo’n 698 fte. We lopen tegen de bekende problemen aan van oudere huisvesting. Het hybride werken sluit onvoldoende aan op de huidige manier van werken na Corona. Denk aan onlogische ordening en functieverdeling, maar ook aan verouderde installaties. ”Een bijkomende factor is de fusie tussen Wijdemeren en Hilversum. “Ambtelijk in 2026 en bestuurlijk in 2027”, verduidelijkt De Wit hierover.

Dat gaat om verschillende gebouwen, waaronder stadskantoor, sociaal plein, gemeentewerf en raadhuis. De exploitatie werd doorgerekend, waarbij ook Total Cost of Ownership werd meegenomen. De Wit voegt toe: “Ook hielden we interviews met stakeholders als collegeleden en managers en een klankbordgroep van medewerkers om behoeften te inventariseren. We hebben nu veel standaard werkplekken en minder vergaderplekken. Hierdoor kunnen medewerkers zich niet afzonderen, bijvoorbeeld als ze digitale afspraken hebben of concentratiewerk uitvoeren.” Een nieuw werkplekconcept speelt in op die behoeften.

Een onderzoek over activiteiten van medewerkers moet antwoord geven op verschillende prangende vragen. Zo wordt duidelijk hoeveel dagen medewerkers naar kantoor komen. “Maar ook”, vertelt De Wit, “vragen we uit hoe ze nú hun werk doen en hoe ze dat willen veranderen.” Hierop geeft Geert Bosgra van gemeente Groningen de tip om uit te vragen van welke afdeling de antwoorden komen, omdat de inrichting van het kantoor per afdeling nogal kan verschillen. Daar is rekening mee gehouden, geeft De Wit aan. En hij vervolgt: “Voor 1150 medewerkers hebben we straks 690 Arbo werkplekken, 150 aanlandplekken, 65 video-bel en concentratiewerkplekken. Ook zijn er 25 samenwerkplekken en 60 kleine, middelgrote en grote vergaderzalen.”

Het brein prikkelen

Het was aan Erik Scherder om de laatste energie uit de deelnemers te persen, op de vrijdagmiddag van de City Table XL. Hij vertelde over hoe werkomgevingen hersenen beïnvloeden: “Je omgeving blijkt essentieel te zijn, die heeft het vermogen om hersenen enorm te prikkelen. Drie grote gezondheidsfactoren voor drie minuten bewegen. Onder andere ouderdomssuiker en obesitas. Cognitieve uitdaging is net zo belangrijk. De grote boodschap is moeite doen om het netwerk in het brein in stand te houden.” De natuur heeft een positief prikkelende werking op het brein en de omgeving is dus cruciaal. “Overigens is dit geen pleidooi om de hele dag te bewegen. Twee keer per dag een extra rustmoment inbouwen van ongeveer een kwartier. Als je dat doet, dan komt er een netwerk in het brein het default netwerk. Dat komt pas naar boven als je tot rust komt en dan ontstaat er creativiteit.”

De impact van de gezonde werkomgeving op ons brein

Het gaat om de verrijking van het breinnetwerk: eenzaamheid leidt tot chronische stress en dat is schadelijk voor myeline. Om die eenzaamheid te bestrijden en het brein te blijven prikkelen heeft back to the office de voorkeur van Scherder: “Als het maar moeite kost, dan is het goed voor de hersenen. Slechts een kleine groep is bij thuiswerken actiever geworden en meer gaan sporten. Maar de grootste groep blijft achter de computer zitten. Daardoor wordt de doorbloeding van de netwerken in de hersenen minder. Aan het einde van de dag voel je je misschien leeg en heb je nergens zin meer in. Ook negatieve prikkels helpen je bestendigheid op te vijzelen. Dan heb je liever een rijke omgeving met veel planten. Zo gaven studies aan dat ziekenhuizen die in het groen staan, patiënten sneller laten genezen. Er is dus een gezondheidseffect, want lopen in de natuur zorgt ervoor dat je minder piekert.”

Delen:

Meer duurzaamheid

Waar innovatie en koffie samenkomen

Waar innovatie en koffie samenkomen

woensdag 2 april

In het hart van Amsterdam, heeft Rewire onlangs haar nieuwe kantoor geopend. En wat past beter bij een vooruitstrevende ...

Lees meer

Vernieuwde en waardevolle samenwerking

Vernieuwde en waardevolle samenwerking

donderdag 27 maart

Het partnerschap dat de gemeente Amsterdam, Vebego, TwynstraGudde en VFM zijn aangegaan, is nog maar een half jaar oud. ...

Lees meer

Duizend circulaire werkplekken voor Movares Group

Duizend circulaire werkplekken voor Movares Group

woensdag 5 maart

De uitvraag van Movares was zeer uitdagend: 1.000 circulaire werkplekken. Een interview over de uitdaging en het resultaat ...

Lees meer

Circulaire hotspot op Schiphol Trade Park

Circulaire hotspot op Schiphol Trade Park

vrijdag 21 februari

Op deze locatie wordt gewerkt aan innovatie, duurzaamheid en samenwerking, om de toekomst vorm te geven. Dit is New Terra, ...

Lees meer

ISS Sustainability Day: de urgentie van duurzaamheid

ISS Sustainability Day: de urgentie van duurzaamheid

donderdag 20 februari

Door verantwoordelijkheid te nemen en lef te tonen komen ecologische en sociale transities dichterbij. Maar de sleutel voor ...

Lees meer

De koffie-industrie kent een nieuwe standaard

De koffie-industrie kent een nieuwe standaard

maandag 17 februari

Al jarenlang staat een ding centraal op kantoor, het kopje koffie. Ditzelfde kopje koffie is echter ook al sinds jaar en ...

Lees meer

Essentie van integrale businesscases (deel 1)

Essentie van integrale businesscases (deel 1)

dinsdag 11 februari

In SWP Magazine 12 (November 2023) publiceerden Theo van der Voordt en Jan Gerard Hoendervanger een theoretisch model voor ...

Lees meer

Samen elektrificeren met concrete praktijkoplossingen

Samen elektrificeren met concrete praktijkoplossingen

donderdag 6 februari

Op dinsdag 18 en woensdag 19 maart vindt het tweejaarlijkse ABB Update Event plaats in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein. ...

Lees meer

Een hoge lat leggen voor duurzaamheid

Een hoge lat leggen voor duurzaamheid

woensdag 5 februari

Een hoge focus op duurzaamheid en innovatie, terwijl schoonmaakpersoneel met zorg werd overgenomen. Daarin was schoonmaakorganisatie ...

Lees meer

ISS Facility Services zet de stap naar de hoogste PSO-trede

ISS Facility Services zet de stap naar de hoogste PSO-trede

dinsdag 28 januari

ISS Facility Services, wereldleider in workplace experience en facility management, heeft opnieuw de hoogste trede op de ...

Lees meer

“Hybride werken draagt bij aan People, Planet, Profit”

“Hybride werken draagt bij aan People, Planet, Profit”

vrijdag 24 januari

Nieuw jaar, nieuwe kansen. Tijd om bij de SWP Stand-Up bij IWG in Rotterdam de klokken gelijk te zetten en kennis te delen ...

Lees meer

Oplossingen voor compliance in gebouwonderhoud

Oplossingen voor compliance in gebouwonderhoud

vrijdag 17 januari

Voldoen aan wet- en regelgeving kan als gebouweigenaar of beheerder een complexe uitdaging zijn. In een webinar ontdek je ...

Lees meer

Oproep tot actie tijdens Sustainability Day

Oproep tot actie tijdens Sustainability Day

vrijdag 10 januari

Krachtig leiderschap essentieel voor sociale en ecologische verduurzaming: ISS organiseert Sustainability Day op 4 februari ...

Lees meer

Bouw nieuw gemeentehuis van start in Krimpenerwaard

Bouw nieuw gemeentehuis van start in Krimpenerwaard

vrijdag 6 december

‘Het meest circulaire gemeentehuis’ wordt in Krimpenerwaard gebouwd. De gemeente krijgt hiermee één ...

Lees meer

Gemeente Haarlem werkt samen met Breedweer aan impact

Gemeente Haarlem werkt samen met Breedweer aan impact

donderdag 5 december

Impact maken door iedereen een kans op een baan te geven. Dat wil Breedweer met Gemeente Haarlem bereiken.

Lees meer

Facility management als drijvende kracht voor duurzame bedrijfsvoering

Facility management als drijvende kracht voor duurzame bedrijfsvoering

woensdag 4 december

Facility management raakt vrijwel alle onderdelen van een bedrijf. Dat maakt het een onmisbare schakel als het gaat om verduurzaming, ...

Lees meer

Succesvoorbeelden gezonde en circulaire werkomgevingen

Succesvoorbeelden gezonde en circulaire werkomgevingen

donderdag 21 november

Een circulaire en gezonde werkomgeving is allerminst een utopie. Dat bleek tijdens SWP op Locatie bij Tarkett in Waalwijk, ...

Lees meer

Philips en Schijvens winnaars eerste Nederlandse CSRD Awards

Philips en Schijvens winnaars eerste Nederlandse CSRD Awards

dinsdag 12 november

Koninklijke Philips (categorie grootbedrijf) en Schijvens Corporate Fashion (categorie MKB/overig) werden tot winnaars uitgeroepen ...

Lees meer

Gratis kennissessie CO2-neutrale kantoren

Gratis kennissessie CO2-neutrale kantoren

maandag 11 november

Speciaal voor professionals die zich bezighouden met energiemanagement en verduurzaming van gebouwen organiseert Duurzaam ...

Lees meer

Van ambitie naar actie bij ANWB

Van ambitie naar actie bij ANWB

vrijdag 8 november

De ANWB heeft een duidelijke focus op duurzaamheid. Bij ANWB Business Services stonden ze voor een uitdaging: hoe vertalen ...

Lees meer

Terug naar boven