Laten we de kantoorgebouwen die leegstaan niet vergeten, want ook de ‘geest’ van het kantoor vraagt aandacht. Deze oproep doet corporate antropoloog en expert in organisatiecultuur en leiderschap Danielle Braun.

Donkere gangen

Een vriendin van me heeft een belangrijke functie bij een gemeente. Daarom mag ze 's avonds het gemeentehuis in met een eigen sleutel. We gingen even langs om iets te halen. We deden de oude, zware deur open en stapten met klikkende hakken over de marmeren gang. We konden de lichtknoppen niet vinden. Het was spooky en prachtig; de geschiedenis zo wachtend in het donkere historische pand. Ik zei: 'jee wat verstild zo 's avonds'. Waarop mijn vriendin antwoorde dat het er overdag nu ook eigenlijk vaak zo bij ligt door het thuiswerken.

Wierook en winti

Ik werkte mee aan de overstap van een verzorgingshuis naar een nieuw pand. Het was een bijzonder verzorgingshuis met bewoners en zorgmedewerkers uit alle hoeken van de wereld in een multiculturele wijk. Er was nogal wat verdriet rondom de verhuizing. Per abuis belandde ik op het oude adres, het nu lege pand, bewaakt door een beveiligingsmedewerker. Ik mocht een rondje door de gangen lopen. Toen ik in gesprek was met de medewerkers in het nieuwe pand vroeg ik: 'hebben jullie het oude pand eigenlijk wel goed gedag gezegd? Het lijkt wel of het pand een beetje huilt als je daar rondloopt.' Emoties alom. Ik verwoordde wat stil gefluisterd werd; er was onvoldoende afscheid genomen van alle 'geesten' in het pand. Er waren natuurlijk, zoals dat gaat in een verzorgingshuis, heel veel mensen overleden. Jarenlange geschiedenis en markante bewoners 'woonden' tussen de muren. Er werd afgesproken dat ze alsnog een afscheidsritueel zouden houden. Met wierook, wintirituelen, hindoegebeden, moslim soetra's, kaarsjes, tekeningen van kleinkinderen, christelijke liederen en veel eten. Want zo doe je dat met geesten in oude panden: die rook je liefdevol uit om ze eerbied en rust te geven.

Ghost towns

Ik ben er verzot op. Dwalen door Amerikaanse cowboy ghost towns. Verlaten begraafplaatsen op Sulawesi bezoeken. Door de overwoekerde jungle tempelstad Angkor Wat in Cambodja (zie openingsfoto) klauteren. Slapen in verlaten kerkgebouwen. Het stof van de lopende banden in oude DDR-fabrieken vegen. De melancholie, verlatenheid, licht verdriet, beetje spooky spannendheid waarnemen. Een vreemde schaduw in de hoek of is dat mijn eigen fantasie?

Huilende Kantoren, ontzielde organisaties

Kantoorbeleid is in transformatie. Thuiswerken was al in gang gezet en door Covid is dat versneld. Kantoorpanden worden afgestoten en er ontstaan meer hybride werkconcepten. Focus ligt op werkprocessen, virtuele bereikbaarheid en werkroosters van mensen. Laten we de gebouwen die leegstaan niet vergeten. Ze hebben aandacht nodig. Planten moeten water krijgen, maar de 'geest' van het kantoor vraagt ook aandacht. Wat je wegdoet of verwaarloost, krijg je nooit meer gezond terug. Bezint eer ge begint. Als we historische panden zo maar afdanken, in de uitverkoop gooien, laten verstoffen of vermoderniseren tot hybride speeltuin, zonder de oude geesten te eren, gaan die geesten spoken. En verdwijnt met de blije kantoorgeesten de ziel uit de organisatie.

Delen:

woensdag 5 januari 2022permalink