De pandemie lijkt, meer dan de veroorzaker, een katalysator en versneller in grote structurele veranderingen in het type kantoorgebruikers. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van Cushman & Wakefield.

Het aandeel van grote traditionele kantoorgebruikers zoals banken, verzekeraars en zakelijke dienstverleners op de kantorenopname neemt al enkele jaren af, terwijl creatieve dienstverleners zoals de IT-sector vooral een toename in kantoorgebruik laten zien. De IT-sector wordt hiermee steeds belangrijker voor Nederland. In de afgelopen tien jaar nam het aandeel in de opname toe van 13 procent naar 20 procent met een piek in 2020 van 188.000 vierkante meter ten opzichte van het langjarig gemiddelde van 146.000 vierkante meter.   

Het ruimtegebruik van andere gebruikerscategorieën in 2020 ten opzichte van hun tienjarig gemiddelde is daarentegen gedaald. De kantooropname door zakelijk dienstverleners is in 2020 met 32 procent afgenomen. Waar dit segment de afgelopen tien jaar goed was voor een derde van de totale ingebruikname (gemiddeld 375.000 m² per jaar) is dat in 2020 gedaald naar 26 procent (250.000 m²) van het totaal. Kantoorhoudende organisaties van bedrijven in de industrie, handel en transport laten in 2020 een daling zien van 27 procent ten opzichte van het tienjarig gemiddelde. Overheden en non-profit organisaties deden een stap terug, maar deze was met een daling van 7 procent ten opzichte van het tienjarig gemiddelde beduidend minder groot dan de andere sectoren met een negatieve groei. 

Historisch lage ingebruikname

Het totale kantooroppervlak dat in het coronajaar 2020 in gebruik is genomen is met 34 procent gedaald ten opzichte van 2019. Deze historisch lage ingebruikname heeft echter niet geleid tot een stijging van de kantorenleegstand. Per einde 2020 staat er gemiddeld in Nederland slechts 8,2 procent kantoorruimte leeg, het laagste niveau sinds 2002. De impact van de aanhoudende schaarste aan kwalitatief hoogwaardige en voor verhuur beschikbare kantoren is groter dan de forse daling van de ingebruikname van kantoorruimte.

Voor het eerst sinds de millenniumwisseling bleef de ingebruikname van kantoorruimte onder de één miljoen vierkante meter (952.000 m²). Dat is onder het niveau van dat na de financiële en economische crisis in de jaren 2008-2009. Hoewel de economische recessie destijds minder groot was dan die van dit moment, liep de kantorenleegstand in die tijd in hoog tempo op naar 14 procent. Cushman & Wakefield verklaart deze oplopende leegstand door het verschil in snel veranderend ondernemersperspectief toendertijd, van groei naar krimp. De coronacrisis heeft het huidige perspectief onder kantoorgebruikers op herstel en groei niet weggenomen. 

Daling in vijf grootste steden het hoogst

In de vijf grote steden daalde de ingebruikname van kantoren met 40 procent harder dan het Nederlands gemiddelde (34 procent). Waar de afgelopen tien jaar het aandeel van de G5 in de kantooropname steevast boven de 50 procent lag, komt deze in 2020 uit op 44 procent (2019: 52 procent) van de totale opname in Nederland. Ook dit verklaart Cushman & Wakefield als een gevolg van de aanhoudende schaarste aan kwalitatief hoogwaardig kantorenvastgoed in deze steden.

Delen:

maandag 4 januari 2021permalink